Een nieuwe blik

Holistische anatomie wetenschappelijk onderbouwd? Afgelopen weekend was ik bij het Fascia@Sea congres van Pantha Rei (opleidingsinstituut voor osteopathie). Twee dagen lang waren er internationale toponderzoekers op het gebied van fascia.De een na de ander kwam met baanbrekend onderzoek en in deze blog deel ik graag de voornaamste bevindingen van dat congres. OF beter gezegd bevinding, enkelvoud. Want als er één rode draad door alle presentaties liep, dan was het dat onze blik op anatomie hopeloos verouderd is. Anatomie is volgens Georg Harrar, een Oostenrijkse osteopaat, afgeleid van het Griekse woord ‘anatome’ wat dissectie betekent. ‘Dissectie’ komt van het Latijns (from Latin dissecare “to cut to pieces”; bron Wikipedia). In stukjes snijden. Nederlandse zoekresultaten hebben het over verscheuren, openrafelen of splijten.

Middeleeuwse praktijken

Het klinkt allemaal al vrij bloederig en uit de ‘Middeleeuwen’ waar een beetje misdaad ook met dit soort termen werd bestraft; vierendelen, overgoten met olie, levend gevild, etc.

Maar goed de twee grootste bezwaren van anatomie zijn dat het altijd op kadavers, dode lichamen wordt uitgevoerd. En daar kun je een hoop informatie natuurlijk uithalen maar ook een hoop niet. Vooral fascia veranderd vrij snel nadat iemand is overleden. Het grootste bezwaar is echter dat anatomie, zoals het woord aangeeft, alles in stukjes snijdt. Dit zijn spieren, dat zijn organen. Daarmee gaat een hoop informatie verloren. Zo werd de importantie van fascia pas recent ontdekt omdat het altijd werd weggesneden. Jaap van der Wal ontdekte dat ligamenten in de werkelijkheid helemaal niet zo bestaan. Spieren hebben geen kleine afgebakende origo’s en inserties maar zijn veel breder en dynamischer in de aanhechting. Dynaments noemt hij het. Het wegsnijden van allerlei weefsels is dus veel meer een keuze van de snijder.

Holistische anatomie is taal

Andere sprekers toonden aan dat het qua functionaliteit geen enkele functie heeft om te kijken naar de individuele spieren. Bewegingen en inspanningen ontstaan door diverse spieren en fascia samen (Prof. Emeritus P. Huijing, NL). Kurt Mossetter MD een bekende Duitse sportarts stelde een fascia trainingsprogramma op voor profvoetballers om klachten in de hamstrings te voorkomen. Waar bij hij aangaf: ”hamstring injuries are not in the hamstrings.”. Georg Harrar kwam tot de conclusie dat anatomie vooral een taal is. Om alle delen een naam te geven kunnen we met elkaar communiceren. Als we over de Lattisumus dorsi praten weten we waar het over gaat. Dat is de primaire functie van anatomie.

Godfather of Fascia!

Robert Schleip, op dit congres aangekondigd als de “Godfather of Fascia” is ooit begonnen als Rolfer maar stortte zich, ontevreden over de wetenschappelijke onderbouwing in de materie en is nu de “leading expert on fascia”. Hij gaf onder meer aan dat recent onderzoek aantoont dat als je rekoefeningen doet met je linkerbeen, het rechterbeen ook mobieler wordt! Maar ook dat niet alle fascia te beïnvloeden is met manuele of massagetherapie. Fascia an sich is ook alweer een verzamelnaam met inmiddels een indeling in verschillende vormen van fascia. Jaap van der Wal weer tot slot, pleit vurig voor een andere visie op anatomie. Als voorbeeld geeft hij een plaatje van een gedemonteerde kerstboom. Alle onderdelen liggen netjes naast elkaar; de takken, de naalden, de slingers, lampjes en kerstballen maar het is geen kerstboom.

Anatomie als architectuur

Jaap bekijkt holistische anatomie vanuit een fenomenologisch oogpunt en vraagt om de anatomie vanuit de architectuur te bekijken. Niet hoe maar waarom. De architectuur bekijkt de delen in relatie met elkaar en haar omgeving. Een tensegritymodel gaat over de verhouding tussen tension en integrity. De mens is een zeer complex tensegritymodel waarbij de losse delen pas interessant worden in de samenhang, de architectuur. Een moderne blik op de anatomie dus of zoals ook gezegd werd; holistische anatomie.

Let op: Tijdens het congres zijn interviews voor de Esoterra Podcast opgenomen met Jaap van der Wal en Robert Schleip (in het Engels). Hou de podcast of site in de gaten. Medio 2020 worden deze podcasts geplaatst.

Gerelateerd lesaanbod