Keizer Frederik II was een Duitse vorst (1194-1250). Hij werd gezien als een zeer wijs man. Zijn bijnaam was ‘stupor mundi’ oftewel verbazing van de wereld. Er wordt gezegd dat hij 6 talen vloeiend sprak en hij was geïnteresseerd in kunst, filosofie en wetenschap. Frederik II was benieuwd welke taal de mens zou spreken als deze niet beïnvloed zou worden door zijn/ haar omgeving. Hij vroeg zich af welke taal kinderen zouden spreken als ze niet door hun omgeving zouden worden opgevoed met een bepaalde taal.
Om dit te onderzoeken zorgde hij ervoor dat een aantal baby’s bij hun ouders werden weggehaald. Die baby’s werden in een aparte ruimte gezet waar ze alleen de hoogstnodige zaken kregen toegediend; eten en verschoning. Dan moesten de verzorgers weer weg, zonder een woord te spreken of contact te maken. Zouden de peuters Hebreeuws gaan praten? Of Latijn? Of gewoon Duits? Wat was de oudste, oorspronkelijke taal van de mens?
Ze kwamen er niet achter. Alle kinderen gingen met deze ‘opvoeding’ dood door een gebrek aan fysieke aandacht, contact en genegenheid. En na enkele jaren van experimenteren werd het onderzoek gesloten! Het is een schrijnend voorbeeld van de noodzaak van aanraking. Vooral als we net geboren zijn is fysiek contact onontbeerlijk.
We vergeten graag dat we ook zoogdieren zijn. Wezens met specifieke natuurlijke overlevingsmechanismes. Lukt het niet om aan die ‘eisen’ te voldoen dan hebben we ons eerste trauma te pakken.
Gestatie
Als mensen zijn we na onze geboorte nog lang niet af. De meeste zoogdieren kunnen direct na de geboorte lopen en zelfs rennen, maar wij zijn nog maar op de helft. Een zwangerschap bij de mens duurt gemiddeld 266 dagen. Bij een leeuw is dat 105 dagen en bij een chimpansee 231 dagen. Een chimpansee is overigens op 11 jarige leeftijd volgroeid en wordt gemiddeld 35; de mens is volgroeid rond zijn twintigste jaar en wordt gemiddeld 75.
De reden dat we nog niet af zijn en toch al geboren worden heeft met de omvang van ons lijf en de omvang van het geboortekanaal te maken. Als we in de baarmoeder zouden blijven zitten totdat we volgroeid zijn, komen we er nooit meer uit. Of de anatomie van de vrouw zou drastisch moeten veranderen.
We hebben (opvallend genoeg) nog precies 266 dagen nodig voordat we enigszins zelfstandig kunnen voortbewegen en tot die tijd zijn we vooral op onze moeder aangewezen. Gelukkig voor de kleine is het voor de moeder moeilijk om gedurende deze periode opnieuw zwanger te worden. Je zou eigenlijk de zwangerschapsperiode moeten zien als een interne en externe zwangerschap: uterogestatie en exterogestatie.
Ongelikte beer
Voor zowel baby als moeder is het essentieel om zoveel mogelijk huid op huid contact hebben. Denk maar aan de chimpansees of kangoeroes waarbij de jongeren vastgeklampt aan de moeder blijven hangen. De baby ontwikkelt hierdoor de tastzin en proproceptie. Veel zoogdieren likken na de geboorte hun jongen schoon. Tenminste, wij mensen menen te zien dat de moeder de baby aan het schoonlikken is, maar dieren hebben volgens mij niet zo’n sterk besef van vies of schoon. Nee, het likken heeft vooral een stimulerende functie voor de huid.
Likkende beer
De oude Romeinen dachten zelfs dat de moederbeer die de eerste weken continue haar jong likt, met dit likken de babybeer kneed en boetseert in een echte beer. Als het kleintje is geboren lijkt het nog een vormloos wezentje namelijk en pas na enkele weken lijkt het op een beertje. Wordt de babybeer niet gelikt, dan is het een ongelikte beer.
Wiegen
Wij voeden onze kinderen iets afstandelijker op en plaatsen het in een wieg. Als het nog een beetje geluk heeft, komt het in een Maxi cosi dat heen en weer kan wiegen. Zo wordt het hangen op de armen van de volwassene nog enigszins nagebootst. Ook dat wiegen heeft weer een bijzondere functie. Zelfs als volwassenen dommel je snel in slaap als je gewiegd wordt. Bij massage(therapie) wordt het wiegen ook gebruikt om mensen tot rust te brengen.
Laat je aanraken!
Al met al worden we direct na onze geboorte dus maar magertjes aangeraakt als je het vergelijkt met andere dieren. En dat is nog het moment dat we het meest worden aangeraakt in ons hele leven! Laat staan als we volwassen worden. De volwassen kat van mijn moeder gaat gewoon zonder enige gene languit op schoot liggen maar dat zou ik als volwassen mens niet durven.
Nee ik zou maar een afspraak maken bij de masseur.
Stefan van Rossum
Wat is ME/ CVS?
ME/CVS is een complexe multisysteem-ziekte waarbij sprake is van ontstekingen in de hersenen en het ruggenmerg, die gepaard gaan met spierpijn, ernstige vermoeidheid en overige klachten. Het heeft gevolgen voor het functioneren van de diverse delen van de hersenen en daardoor ook voor andere lichamelijke systemen, zoals het immuunsysteem en het cardiovasculair systeem (hart en bloedcirculatie), de energievoorziening en de hormoonproductie. ME & CVS zijn twee namen die worden gebruikt voor een diverse patiëntengroep met grotendeels dezelfde klachten. Al jaren is er discussie over of deze twee groepen aan dezelfde ziekte lijden. Bij onderzoek zit dat vanzelfsprekend in de weg. Hierover later meer.
ME staat voor Myalgische Encefalomyelitis, wat zoveel betekent als met spierpijn gepaard gaande ontstekingen van ruggenmerg en/of hersenen. CVS is kort voor Chronisch Vermoeidheid Syndroom. Over deze naam is de laatste jaren veel te doen, omdat de naam suggereert dat het alleen of vooral om vermoeidheid zou gaan, wat natuurlijk niet zo is. De vermoeidheid is net als bij de ME een symptoom en niet de ziekte zelf. Er worden allerlei nieuwe suggesties gedaan voor een nieuwe naam, maar daar is nog geen consensus over. De naam die het meest genoemd wordt is Systemic Exertion Intolerance Disease (SEID) die duidelijk een relatie aanduidt tussen de vermoeidheid en activiteit. (zie symptomen en diagnose). Het verschil zit hem volgens het ME/CVS centrum in, dat ME ‘ineens’ en naar aanleiding van een infectie met een virus of infectie, bijvoorbeeld het Epstein-Barrvirus (pfeiffer), wordt getriggerd. Bij patiënten met CVS is het ziektebeeld geleidelijk ontstaan en zonder aanwijsbare oorzaak. Het ziektebeeld, de diagnose en de gevolgen voor de patiënten en hun omgeving zijn hetzelfde en daarom worden ze in 1 adem genoemd als 1 patiëntengroep.
In 1969 heeft de World Health Organization(WHO) ME al opgenomen in de Internationale Classificatie van Ziekten als postvirale hersenaandoening. In Nederland heeft het tot december 2020 (!) geduurd voor het ministerie van VWS ME erkende als bestaande ziekte. Het Zorg Instituut Nederland is dus ook pas dit jaar begonnen aan een nieuwe richtlijn voor de behandeling van ME/CVS. Nederland loopt (samen met Scandinavië) dus ongeveer 50jaar achter op de rest vd wereld.
Symptomen
De symptomen van ME/CVS zijn onder andere:
Ernstige vermoeidheid
Spierzwakte en spierpijn
Moeite met aandacht en concentratie (mist ih hoofd)
Keelpijn (vaak opgezette lymfeklieren id keel)
Hoofdpijn, duizeligheid
Vaak laag-normale B12-waardes
Slechte weerstand
Diverse ontstekingen
Overgevoeligheid voor licht & geluid
Inspanningsintolerantie/ PEM – Post Exertionele Malaise
Orthostatische Intolerantie
Niet-verkwikkende slaap
Lage Hartslag variabiliteit
De meeste symptomen hierboven spreken voor zich. De vetgedrukte symptomen verdienen echter misschien wat meer toelichting.
Post Exertionele Malaise of PEM, betekent dat een kleine inspanning, een buitenproportionele verergering van de klachten teweegbrengt. Een wandelingetje naar de supermarkt met als plan om daarna met een vriendin samen te koken, kan in de war geschopt worden door een kleine wegopbreking, waardoor de route ineens 500m langer is. Het effect van die extra (kleine) activiteit kan een ‘PEM’ triggeren, wat betekent dat de symptomen ineens drastisch verergeren en de patiënt de rest van die dag en de dag erna misschien met pijn op bed moet liggen en geen licht en geluid meer verdraagt. Gezellig samen koken, gaat dan dus ineens écht niet meer. En even ‘een nachtje goed slapen’ helpt dan niet.
Orthostatische Intolerantie betekent dat de patiënt klachten ervaart bij het rechtop staan, die verdwijnen zodra hij gaat liggen. De patiënt kan licht in het hoofd worden, misselijk, buikpijn krijgen of ineens overvallen worden door ernstige moeheid.
Ernst
De ziekte is er niet echt in verschillende soorten, maar de ernst van de ziekte varieert wel heel sterk. Sommige mensen, zoals ik, kunnen naar verloop van tijd, door aanpassingen in leef-ritme en voeding etcetera, redelijk goed functioneren en parttime werken of studeren. Maar zij die het in ernstige vorm hebben, kunnen niet lopen of praten en/of ze zijn zo gevoelig voor licht en geluid dat ze met een noise canceling koptelefoon, oordoppen en oogmasker op in een donkere kamer in bed liggen en 24/7 verzorging nodig hebben. Deze patiënten zie je dus NOOIT buiten. Realiseer je dat je een patiënt met ME/CVS altijd op 1 van de betere dagen ziet. Op een slechte dag zal naar school of werk gaan, ook bij milde ME, niet lukken. Daarmee is het een érnstig invaliderende en isolerende ziekte.
Diagnose
The Institute Of Medicine in de VS heeft in 2015 een lijst met diagnosecriteria samengesteld, die wereldwijd steeds meer gebruikt wordt om de diagnose te stellen. De belangrijkste daarvan zijn:
Een significante daling van het algemene functioneren van de patiënt, die gepaard gaat met ernstige vermoeidheid. Deze vermoeidheid mag niet al levenslang aanwezig zijn in de patiënt en mag niet veroorzaakt worden door voortdurende excessieve inspanningen;
Post-exertionele malaise (PEM) of inspanningsintolerantie;
Een niet verkwikkende slaap. Ook na een langdurige nachtrust voelt de patiënt zich niet uitgerust;
Vermindering van het cognitieve functionerenen/of orthostatische intolerantie;
De verschijnselen houden tenminste zes maanden aan.
Omdat de diagnose nog niet door middel van een bloedtest of scan aan te tonen is, kampen veel patiënten met ongeloof in hun omgeving. Ook van hun partner of familie en vrienden. Dat is een extra stressor wat de klachten aanzienlijk kan verergeren.
Oorzaken
De onderzoeken die tot nu toe zijn gedaan wijzen vooral op een overactief immuunsysteem als gevolg van het niet herstellen van besmettingen met virussen of bacteriën, zoals bijvoorbeeld met het Epstein-Barrvirus, het Enterovirus, Humaan herpesvirus Cytomegalovirus30, Parvovirus B. Vooralsnog is niet 1 virus of bacterie bij alle ME-patiënten terug te vinden.
LONG-Covid
Bij de LONG-Covid patiënten waar we nu veel over horen, hebben we het overduidelijk over het niet herstellen van een besmetting met het Covid-19 virus én over dezelfde klachten, inclusief de PEM, waarbij de klachten dus exponentieel verergeren zodra ze iets ‘teveel’ gedaan hebben. Recente onderzoeken bevestigen het verband tussen COVID en dysautonomie (ontregelingen van het autonome zenuwstelsel), waarmee de link tussen ME/CVS en Long Covid aangetoond is. Het is heel natuurlijk heel vervelend dat de patiëntengroep daardoor zo ontzettend groeit, maar het kan het onderzoek naar behandelingen en genezing misschien wel helpen bespoedigen.ONG
“De LONG-Covid patiënten waar we nu veel over horen, hebben voor een groot deel dezelfde klachten.”
Onderzoeken
In de Internationale Concensus Criteria wordt gesproken over de verwarring omtrent het door elkaar gebruiken van ME en CVS en het onder 1 noemer plaatsen van zo’n grote diversiteit aan patiënten. De klachten van CVS-patiënten kunnen namelijk ook te wijten zijn aan depressies of andere (eveneens serieuze) aandoeningen. Het onder dezelfde paraplu scharen van deze patiënten leidt tot te veel onduidelijkheid en komt onderzoek naar en behandeling van ME daardoor niet ten goede.
Neuro-inflammatie
Dit gezegd hebbende, blijkt uit de onderzoeken die de afgelopen decennia voornamelijk in de VS en Japan zijn gedaan, dat neuro-inflammatie waarschijnlijk aanwezig is bij alle ME/CVS-patiënten.
Pas sinds kort is de ontwikkeling van de technologie zo ver dat de lagere niveaus van neuro-inflammatie gemeten kunnen worden. De Japanners waren de eersten die een poging deden (en slaagden) in 2013. Het was een kleine studie, maar ze wisten zelfs de inflammatie van de verschillende hersengebieden te linken aan specifieke klachten. “inflammatie in de thalamus stond in verband met cognitieve stoornis, vermoeidheid en pijn. inflammatie in de amygdala stond in verband met cognitieve problemen. inflammatie van de hippocampus stond in verband met depressie.” In 2019 hebben ze meerdere onderzoeken en papers gepubliceerd hierover, maar helaas enkel in het Japans. De volledige onderzoeken zijn nog niet vertaald in een taal die ik machtig ben.
Lactaat Wat verder écht opvallend en interessant is, is dat ze naast de verhoogde temperatuur ook lactaat aantroffen in de hersenen. Lactaat is het zuurrest van melkzuur en het eindproduct uit het glucosemetabolisme onder zuurstofarme omstandigheden (anaerobe glycolyse) en levert energie aan skeletspieren tijdens zware inspanning.
Wat is hier bijzonder aan? Lactaat wordt in hoge concentraties aangetroffen bij patiënten met MS, Parkinson en Alzheimer en wordt verantwoordelijk geacht voor de onherstelbare schade in de hersenen van die patiënten, die het ziektebeeld verklaren. De gemeten lactaat-levels bij ME patiënten zijn gelukkig niet zo hoog, maar het lactaat werd wel in de gehele hersenen aangetroffen. Dit zou verklaren dat de symptomen zich in de diverse systemen van het lichaam uiten. De temperatuurstijging en de lactaatstijging lijken hand in hand te gaan. Dit biedt een belangrijk aanknopingspunt voor verder onderzoek. De volgende stap lijkt nu de inflammatie en lactaatwaardes in de hersenen te meten bij ME-patiënten, zowel voor als na inspanning.
Daarnaast zijn er inmiddels talloze onderzoekers die geloven dat ME én Fibromyalgie in gang gezet worden door een hoge mate van immuun activatie, die in de loop van de tijd de microglia in een zodanige mate gevoelig maakt dat ze ontstekingsfactoren beginnen te produceren bij het minste teken van een stressor. Dat kan dus motorische activiteit zijn, stress, of andere passieve input. Dit alles geeft hoop dat er in de komende jaren dan toch echt wat antwoorden gevonden kunnen worden.
Door de erkenning van VWS afgelopen december kan er nu ook eindelijk geld vrijgemaakt worden voor een gedegen onderzoek naar ME in NL. Dit startdatum van dit onderzoek staat gepland in januari 2022 en zal 10 jaar duren. Op 5 juli 2021 werd de uitvoering van het onderzoeksprogramma met de bijbehorende financiering besproken in de vast Kamercommissie VWS.
Behandeling
Omdat de psychologische hoek van de geneeskunde in noordwest Europa de ziekte tot heel recent naar zich toe getrokken heeft, werd de claim dat de ziekte tussen de oren zat hier breed gedragen. Daardoor werden Graded excersize Therapy (GET) en Cognitieve Gedragstherapie (CGT) als de beste behandeling gezien. Sommige cliënten met CVS bleken hier baat bij te hebben, maar ME-patiënten zijn hier tot op heden alleen maar slechter van geworden, wat met het oog op de hierboven genoemde onderzoeken logisch is.
Vooralsnog is ME/CVS een chronische ziekte die kan verbeteren en verslechteren, dus de behandeling van ME-patiënten gaat vooral over het dragelijk maken van symptomen en niet over herstel. Hoe? Door middel van:
Pacing, doseren van energie, rust en activiteit heel precies afwisselen.
Pijnstillende medicatie, ook met bijvoorbeeld microdosing Naltrexone.
Voedingsaanpassingen
Verhoging B12. Bij voorkeur middels voeding of supplementen, anders via injectie.
Massage
Coaching of ACT-achtige therapieën, waarbij het draait om acceptatie van wat ís.
Massagetherapie
Algemeen: Stress is een trigger voor inflammatie, dus alles wat stress (en overbelasting van het systeem) reduceert, is helend en pijnstillend. Maar hou in gedachten dat het losmaken van veel afvalstoffen ook als stress wordt ervaren door het lijf en dus een PEM kan triggeren.
ME-patiënten hebben vaak spierpijn en daarmee ook vaak een hoge spiertonus. Door de pijn spannen spieren zich aan en zetten zich schrap. Verzachting door massage is dan top.
Onderzoekers hebben ontdekt dat massage biochemische sensoren triggert, die signalen naar de spiercellen zenden om ontstekingen tegen te gaan.
Patiënten ervaren in hun omgeving vaak veel onbegrip met betrekking tot hun ziekte, dus echt gezien worden door de massagetherapeut kan al een wereld van verschil maken.
Tip: Muziek kan extra (en teveel) input geven. Vraag of muziek als fijn of extra belastend wordt ervaren.
Mijn link met de ziekte
Zelf heb ik ME sinds 1999, maar diagnose liet 18 jaar op zich wachten. Ik was verhuisd naar een andere stad en begonnen met studeren en was zo verschrikkelijk moe en slap en de hele tijd ziek, opgezette lymfeklieren etcetera. Een jaar later bleek dat ik pfeiffer had gehad, waar ik mee door had gelopen. En het werd niet beter. Dus toen er jaar na jaar niks gevonden werd door huisartsen en internisten, nam ik uiteindelijk genoegen met de boodschap dat het dan dus inderdaad waarschijnlijk tussen mijn oren zat. Ik heb Cognitieve Gedragstherapie gehad, maar dat heeft me helaas alleen maar verder van huis gebracht. Hierdoor vertrouwde ik niet meer op de signalen van mijn lijf en ‘hoorde’/voelde ik de signalen uiteindelijk ook niet meer, waardoor ik uit contact raakte met mijn lijf.
Toen ik in 2017 psychisch echt goed herstelde van mijn burn-out, maar mijn fysieke herstel wederom ernstig achterbleef, begon er bij mijn huidige huisarts een lampje te branden dat er misschien tóch iets meer aan de hand was. Hij verwees me door naar het ME-CVS centrum in Amsterdam voor allerlei testen. Daar bleek ik onder andere Orthostatische Intolerantie te hebben, wat voor ons vak niet per se handig is. Het betekent dat als ik stilsta, dat mijn hart moeite heeft met het goed rondpompen van mijn bloed. Daardoor kan ik misselijk worden en licht in m’n hoofd. Een meer dynamische massagevorm past daarom goed bij me. Dan blijf ik zelf bewegen en pomp ik mijn eigen bloed dus beter rond.
Nu ben ik onder behandeling van een mesologe & orthomoleculair therapeut die me elke 2 maanden doormeet en recentelijk hebben we ook bloed- en fecesonderzoek laten doen. De uitslagen hiervan zijn eenduidig: het Epstein-Barrvirus is nog steeds ‘actief’ in mijn lijf en die heeft mijn lever in de afgelopen 21 jaar flink verzwakt. Deze heeft het daardoor zwaar met het afvoeren van afvalstoffen en het opslaan van B12. Drie jaar geleden was ik alleen actief tussen 8.00 en 12.00/12.30 en lag ik de rest van de dag op bed.
Nu door aanpassingen in mijn voeding en ritme en mijn wekelijkse B12-injectie, kan ik iets meer dan parttime functioneren. Ik ben bezig mijn HBO-diploma voor massagetherapie te halen en heb dus regelmatig een hele dag school. Dat resulteert voor mij in 2 dagen PEM, maar nu ik dat weet en daar rekening mee kan houden, is het leefbaar. Op die manier kan ik uit de frustratie en teleurstelling blijven, dat mijn lijf niet volhoudt om te doen wat ik wil.
Via het ME centrum kreeg ik ook mijn eerste OURA-ring, die ik nu 24/7 draag. Hij geeft me informatie over mijn hartslag, hartslagvariabiliteit, slaapfasen, temperatuur, ademhalingsfrequentie en activiteit. Ik kan daarmee ’s ochtends bijvoorbeeld aflezen dat mijn lijf, ondanks dat ik er op tijd in lag en 8 uur heb geslapen, niet goed is hersteld. Dan pas ik dus de activiteiten van de dag daarop aan. Zo ben ik er ook dankzij de OURA-ring achter gekomen dat haren wassen, me echt veel energie kost, dus dat plan ik nu in. De ring heeft een grote bijdrage gehad in het weer leren lezen van de signalen van mijn lijf en hierdoor heb ik beter leren doseren.
Ik heb de mazzel dat mijn omgeving me (grotendeels) serieus neemt. Ze wéten dat ik me niet aanstel en altijd doe wat ik kan. Ik loop nooit de kantjes eraf. Heb eerder soms enige stimulans nodig om mijn ‘pace’ in de gaten te houden, omdat mijn enthousiasme het dan overneemt. Mijn innerlijke drive is groot. Mijn partner leest me nog steeds beter dan ikzelf en ziet vaak eerder dan ik, dat ik over mijn grens ga en helpt me dan niet te ver te stretchen of even te rusten.
Ik hoop dat ik een beetje helderheid heb kunnen geven omtrent ME/CVS en wil tot slot benadrukken dat ik géén schoolvoorbeeld ben van een ME-patiënt. Ik heb echt een hele milde variant. Gelukkig. Een ernstig zieke ME/CVS-patiënt zie je niet of nauwelijks op straat, op een opleiding of aan het werk.
“Deze foto op de bank heb ik zelf gemaakt tijdens mijn dagelijkse rustuurtjes op de bank. Dit is een standaard Setup met Noise canceling koptelefoon en kat als deken.”
Lichaamsgerichte therapie is al heel erg oud. Hippocrates (460-377 v.Chr) was hier al mee bezig door hand opleggingen. Later werd ook door de romeinen het lichaam en de geest als één gezien. Ook in de Chinese geneeskunde werd gebruik gemaakt van genezing door een holistische benadering. In ontwikkelingslanden wordt er nog steeds veel gebruik gemaakt van traditionele geneeskunde. In het westen valt de holistische benadering, waar ook massagetherapie (MT) onder valt, onder complementaire geneeskunde, waar in Amerika in 2007, 33,9 miljard dollar aan uit is gegeven. Door de grote toename van de vraag naar lichaamsgerichte therapie is er behoefte ontstaan om dit systematisch en wetenschappelijk te onderzoeken. In deze studie wordt wetenschappelijk bewijs geleverd dat lichaamsgerichte therapie een positieve invloed heeft op psychologische aandoeningen en dat daarmee de mentale gezondheid bevorderd wordt.
Doordat het lichaam – en hierdoor ook het somatische functioneren – aangestuurd worden door het centrale zenuwstelsel, ligt hier de basis voor het begrijpen van de ziekte en het behandelen hiervan. In de reguliere geneeskunde wordt na het vaststellen van de aandoening een therapie gekozen. Een psychische aandoening wordt bijvoorbeeld behandeld met psychotherapie. Als er lichamelijk wat aan de hand is dan wordt daar een lichamelijke therapie voor ingezet. Onderzoek in de praktijk naar psychische klachten is door psychologen en psychiaters uitgebreid getest en richt zich op de hersenen/ geest.
Echter zijn de effecten van lichaamsgerichte therapieën op de mentale toestand nog niet uitgebreid bestudeerd. Al is wel bekend dat lichaamsbeweging goed is voor de hersenen, cognitie en stemming. Er is veel geschreven over therapie van psychische stoornissen en deze zijn goed onderbouwd. De literatuur over de invloed van hersenen op de geest is ook goed onderbouwd. De literatuur over de invloed van lichaam gerichte therapie op de hersenen is niet goed uitgezocht. Het belang hiervan wordt in deze tekst benadrukt.
In dit diagram worden de effecten van twee soorten onderzoek vergeleken met elkaar.
Therapie van zowel lichaam als geest.
Indeling van of lichaamsgerichte, of psychologische therapie.
De meeste therapieën gaan er van uit dat de hersenen eenzijdig het lichaam aansturen. Er zijn echter steeds meer aanwijzingen dat de communicatie tweerichtingsverkeer is en dat het lichaam ook invloed kan uitoefen op de hersenen. De theorie achter lichaamsgerichte therapie is dus dat lichaamsgerichte therapie een positief effect heeft op de hersenen wat daarmee weer zorgt voor een voordeel op de geestelijke gezondheid. De communicatie tussen lichaam en hersenen vindt waarschijnlijk plaats door drie routes: door het autonome zenuwstelsel, via hormonen en via het immuunsysteem.
In dit verslag willen de onderzoekers laten zien dat er tussen de hersenen en het lichaam communicatie is door meerdere soorten lichaamsgerichte therapie toe te passen, met als doel de effectiviteit op geestelijk welbevinden aan te tonen. Om vast te stellen of er wetenschappelijk bewijs was of verschillende lichaamsgerichte interventies psychologische voordelen teweegbrengen, zijn de therapieën ingedeeld op basis van drie kenmerken. Zie hier voor diagram figuur 1B. De 1e indeling is op basis van beweging of geen beweging, de 2e op basis van wie de therapie toedient, zelf of door een ander en de 3e indeling is op basis van aanraking of geen aanraking.
Het eerste element, onderscheid tussen beweging of geen beweging kunnen maken, is belangrijk voor artsen die op zoek zijn naar lichaamsgerichte therapie. Vervolgens werd er een onderscheid gemaakt met toediening door de patiënt zelf of door iemand anders. Dit is gedaan omdat er verschillende neurologische effecten zijn bij activiteit en passiviteit. Met de derde indeling werd er rekening mee gehouden dat er groepen zijn die niet aangeraakt willen worden, bijvoorbeeld door een traumatische gebeurtenis, waardoor ze een afkeer van aanraking hebben.
Lichaamsgerichte therapie zonder beweging; massagetherapie (MT) aanrakend
MT is een manipulatie van zacht weefsel wat het welzijn bevordert. Er is aangetoond dat het werkt tegen diverse lichamelijke en geestelijke klachten, effectief van pasgeborenen tot ouderen. Er is aangetoond dat bij bepaalde stoornissen het welzijn wordt verhoogd (zoals astma, fibromyalgie, depressie). Ook kan MT de pijn na letsel of een operatie verlichten. MT werkt aan twee zijden: lichamelijk en geestelijk welzijn. Dit komt omdat in de hersenen dezelfde neurotransmitters betrokken zijn bij emotionele gebeurtenissen – zoals sociale afwijzing – als bij fysieke pijn en bijna dezelfde hersengebieden geactiveerd worden. In het onderzoek naar deze bevinding zijn de proefpersonen verdeeld in twee groepen. Bij de ene groep werden sociale ‘pijnprikkels’ toegediend bij de andere groep fysieke. De hersenen bleken niet te onderscheiden waar de pijn vandaan komt en of die lichamelijk of geestelijk is. Sociale pijn komt boven bij het herbeleven van een gebeurtenis. De overlap die bij MT wordt bereikt komt doordat de hersenen de emotionele als fysieke pijn waarnemen. Door MT wordt dubbel gewerkt aan beide vlakken en zorgt zo voor verlichting van mentale als fysieke klachten.
Massagetherapie voor zuigelingen
MT is ook goed voor baby’s en ouderen. Voor baby’s is uit onderzoek gebleken dat het welzijn snel vooruitgaat. Premature baby’s hadden een nog groter voordeel: toename van groei, beter slapen, vermindering van stress. MT heeft bij zuigelingen een goed en groot effect. Voor oudere kinderen kan MT aanvullend gebruikt worden bij bepaalde chronische afwijkingen. Kinderen met ADHD en autisme vertoonden minder angst en hadden een lagere cortisolspiegel. Hierdoor waren ze positiever gestemd en werd hun aandacht beter. Bij kinderen met astma werd een vermindering van cortisol en angst waargenomen, maar ook een toename van de longfunctie door MT. Verder is er onderzocht wat MT doet bij ouderen in een verzorgingsinstelling. Hieruit is gebleken dat handmassage de agressie bij de bewoners sterker verminderde dan muziektherapie. Het verhoogt ook het welzijn en vermindert stress.
Mechanisme
Mogelijk wordt door MT en de druk die daarbij gebruikt wordt het parasympatische systeem gestimuleerd. De stimulatie van de nervus vagus zorgt ervoor dat er meer rust gemeten wordt in meerdere gebieden die deze zenuw aandoet. Deze zenuw heeft invloed op het mentale welzijn. MT zorgt dus mogelijk voor een verlichting van activiteit van het autonome zenuwstel. MT wordt in verband gebracht met toename van serotonine door aanraking. Ook wordt er beweerd dat door MT endorfine vrijkomt, waardoor pijn vermindert en het welzijn bevorderd wordt. MT wordt ook gebruikt bij het herstelproces van volwassenen die seksueel misbruik hebben meegemaakt in hun jeugd, wat zich op volwassen leeftijd kan uiten in het niet prettig vinden om aangeraakt te worden. Door gebruik van MT kan emotionele en somatische ervaring meer bewustwording geven aan de persoon die deze ervaring heeft meegemaakt. Door MT worden stress en depressie verminderd. Na een test van een maand werd er minder cortisol in de urine gemeten zelfs bij aanhoudende stress in het leven. Onderzoek laat zien dat de kracht van MT mogelijk zit in de verlaging van Cortisol en verhoging van serotonine, wat leidt tot meer welbevinden. Echter is er meer onderzoek nodig naar waar en hoe lang de therapie toegediend moet worden om het effect goed te kunnen meten en naar hoe MT samengaat met reguliere zorg.
OT is een manier om spanning te verminderen zonder gebruik te maken van externe middelen. Er worden bepaalde technieken aangeleerd. OT legt de nadruk op bewust worden van dagelijkse aanwezigheid van spanningen en stress en geeft handvatten om hiermee om te gaan. Onderzoeken geven te weinig bewijs dat OT anders is dan andere therapieën. Bovendien wordt er ademhalingstechniek gebruikt wat op zichzelf al de uitkomst kan beïnvloeden. OT heeft effect bij spanningsgerateerde klachten. Voor preciezer onderzoek naar de werking van OT moet er een grotere groep getest worden om effect van psychische klachten te onderzoeken.
Acupunctuur (AC)
Bij deze Chinese geneeswijze worden fijne naaldjes ingebracht op specifieke plekken. Er zijn aanwijzingen dat het pijnstillend werkt. Experimenten tonen aan dat 50/ 70% van de proefpersonen afname van chronische pijn ervaart. AC heeft goede resultaten op psychische ziektebeelden. Dit is ook door een meta onderzoek bewezen. Er is verder onderzoek nodig om effecten van AC op sommige afwijkingen verder te onderzoeken. AC kan ook voor een placebo-effect zorgen. Dit is in een paar studies onderzocht. Letterlijk zal er meer onderzoek gedaan moeten worden met minder storende factoren die het onderzoek kunnen beïnvloeden om meer mensen te kunnen laten profteren van deze oude techniek.
Reflexologie (RF)
Techniek waarbij druk op specifieke drukpunten/ reflexpunten gezet wordt die corresponderen met organen in het lichaam. Er is minder wetenschappelijk bewijs dat deze techniek meer voordelen heeft dan acupunctuur. Sommige studies geven aan dat RF bij kankerpatiënten de pijn vermindert. RF wordt gezien als preventief zelf toedien baar. Er is ook weinig bewijs dat RF langdurig/ helend werkt.
Dans-/Bewegingstherapie (BT)
Deze creatieve therapie wordt gebruikt in een psychotherapeutische context, bij cliënten met meerdere cognitieve en fysieke klachten. Klinisch en subklinisch onderzoek naar BT toont aan dat het psychische welzijn verbetert door deze therapie. Door BT wordt de aanmaak van serotonine bevorderd en de afname van dopamine, wat voor een afname van depressieve klachten zorgt. Ook wordt er gesuggereerd dat de combinatie van emotie, cognities en beweging leidt tot verwerking van traumatische ervaringen. Onderzoek heeft aangetoond dat BT bijzonder effectief is, een positieve werking heeft en het welzijn bevordert.
Emotional Freedom technique (EFT)
EFT is ontstaan door zelf drukpunten aan te tikken op acupunctuurpunten om ongewenste gevoelens en stress te verminderen. EFT vermindert significant klachten zoals Posttraumatische stress stoornis (PTSS). Uit onderzoek is gebleken dat EFT op langere termijn positieve effecten heeft. De methode zelf – ‘tikken’ op specifieke acupunctuurmeridianen of tikken op andere delen van het lichaam – bleken ook effectief tegen psychische stoornissen. Er zijn meer studies nodig om te beoordelen of EFT ook gebruikt kan worden bij andere psychische stoornissen.
Tai-Chi (TC)
Komt uit China en is een combinatie van beweging en meditatie. Meta onderzoek liet zien dat bij ouderen het psychische welzijn verbeterd wordt door TC. Ook uit onderzoeken in andere westerse landen is gebleken dat TC vermindering van stress opleverde. TC heeft effect op psychologische aandoeningen. Er is meer onderzoek nodig om te meten of het ook werkt bij andere aandoeningen.
Yoga
Is een combinatie van veel disciplines, zowel fysiek, mentaal als spiritueel. Het wordt gebruikt als alternatieve therapie. Er moet wel meer onderzoek gedaan worden naar de werking van Yoga op langere termijn. Onderzoeken naar de werking van yoga bij patiënten met schizofrenie bleken hoopvol, maar er is ook een waarschuwing over hoe de werking op langer termijn is. Bij andere onderzoeken is gebleken dat Yoga vergeleken kan worden met sport. Er bleken matige verandering op te treden. Er is meer onderzoek nodig naar de werking van Yoga. * Doordat er bij Yoga mediatie en lichaamsbeweging gebruikt wordt kan dit het test beeld bij schizofreniepatiënten vertekend hebben. Er moet nader onderzocht worden gedaan naar de vraag of alleen meditatie of lichaamsbeweging net zo effectief zou zijn.
Basistherapie voor lichaamsbewustzijn (BBAT)
BBAT is een therapie die veelal gebruikt wordt in Scandinavische landen en een holistische aanpak benadrukt. De therapie houdt in dat de patiënt de algehele balans en het bewustzijn van het lichaam verbetert door middel van aarden, ademhalingsoefeningen, massage en beweging. Uit onderzoek is gebleken dat deze techniek helpt bij zowel psychische klachten als bij fysieke klachten. Ook is er een studie gedaan bij psychiatrische patiënten in een kliniek, waarbij aanwijsbare verbeteringen zijn waargenomen van symptomen. Er is meer onderzoek nodig naar wanneer BBAT het beste werkt, in groepsvorm of bij individuele therapie.
Bevindingen
De onderzoeken gaan over lichaamsgerichte therapie bij psychologische aandoeningen. Bij de meeste therapieën die besproken zijn is bewijs gevonden van effectiviteit door de vele meta-analyses die er zijn. Er is bewijs dat massagetherapie effectief is op alle leeftijden en psychopathologische symptomen verminderen. Therapie met minder bewijs zijn Rolfing en Reflexologie. Hier is minder onderzoek naar gedaan en er zijn ook geen meta-analyses beschikbaar.
Alom samenvattend: psychopathologische klachten kunnen beïnvloed worden door lichaamsgerichte therapie. Er zijn drie mechanismen: het autonome systeem, het endocriene systeem en het immuunsysteem, waardoor psychopathologische aandoeningen verminderd kunnen worden. Wel is het van belang dat zowel de aandoening als de interventie via één van deze drie mechanismen werkt, anders wordt van de therapie geen effectieve werking verwacht.
Mogelijke mechanismen hoe lichaamsgerichte therapie psychopathologie kan verbeteren
Type: aanrakend, door anderen toedienend is het meest werkzaam.
Type: zelf toedienend, daarbij wordt de effectiviteit mogelijk mede verklaard door onderliggende mechanismen, zoals het trainen van aandacht en cognitie. Hierdoor kan mogelijk een verfijning in emotionele regulatie plaatsvinden. Belangrijk is dat lichaam en geest in een goede balans zijn en een goede verbinding hebben met elkaar. Wanneer dit niet zo is kunnen klachten ontstaan, wat later pathologische klachten kan opleveren.
Om aan te tonen dat bepaalde groepen kunnen profiteren van lichaamsgerichte therapie als aanvulling op bestaande therapie is meer onderzoek nodig. Dat is nodig om reguliere therapie met complementaire therapie te combineren. Omdat de complementaire zorg nog als alternatief gezien wordt, is er meer wetenschappelijk onderzoek nodig om bewijs te leveren dat deze therapie vormen als regulier aangemerkt kunnen worden. Samenvattend zijn lichaamsgerichte therapieën een veelbelovend middel om lichamelijke- en geestelijke klachten te verlichten of te verhelpen. Ook hier is meer onderzoek nodig om precies te kunnen duiden hoe het lichaam de geest kan sturen en andersom.
Over dit artikel en over de schrijver
Dit artikel is geschreven door Niels Brouwer, student van de Opleiding Massagetherapeut. Het is een verslag van onderzoek naar lichaamsgerichte interventies voor psychologische aandoeningen.
Auteurs: Mary S Tarsha, Sohee Park, Suzi Tortra.
Instituut: Kroc institute voor international Peace studies, University of Notre Dame, IN, Verenigde staten
Datum onderzoek: 08 januari 2019
Publicatie: Frontiers in psychology, jaargang: 2020/ volume 10/ nummer 2907/ pagina 1 t/m 14
Niels is geïnteresseerd geraakt door het samenwerken van lichaamsgericht werk (massage) met de samenwerking van het brein. Samen met zijn vriendin Drs. Marjolein Koeman psycholoog bij Vitaal-welzijn is hij bezig met het aanbieden van lichaamsgerichte therapie in combinatie met gesprekken. Hij is geïnteresseerd in wat dit onderzoek inhoudt en is zich hier verder in het verdiepen.
“Laat ik het in weinig worden samenvatten: in dit onderzoek wordt toch wel bewezen dat een holistische benadering heel goed werkt en past in de maatschappij waar wij in leven.” Aldus Niels Brouwer: “Aanraking kan genezen, zo lees ik mijn artikel. Er zijn aanwijzingen dat de hersenen niet alleen het lichaam aansturen, maar dat het bi directioneel is dat het lichaam door aanraking de hersenen positief beïnvloedt. Door massages aan te bieden die klachtgericht zijn of ontspannend van aard zijn help ik mensen beter worden of zich beter te laten voelen. Dat is voor mij een belangrijke reden om mijn beroep hiervan te maken. Geen pillen of andere troep. Good old massage – Het is al zo oud als weg naar Rome en toen heeft het haar kracht al bewezen. Concreet betekent dit dat ik door het artikel nog meer overtuigd ben van de heilzame werking van massages op lichaam en brein, waardoor ik met nog meer enthousiasme mijn vak uitoefen.”
Sportmassage opleiding niet altijd de beste start voor een massagecarrière
Een sportmassage opleiding wordt door veel mensen gezien als een goede basis om het vak als masseur of massagetherapeut in te stappen. Toch is dit voor de meeste mensen die iets met massage willen doen NIET de ideale basis. In deze blog leggen we uit wanneer je beter wel een sportmassage opleiding en wanneer je beter niet een sportmassage opleiding kunt volgen.
Het verschil tussen een sportmasseur en een ‘gewone’ masseur of massagetherapeut is al direct te merken als je gaat liggen. Sportmasseurs werken met een behandeltafel; een stevige, harde tafel waar je niet voor je plezier op ligt. De masseur/ massagetherapeut werkt vanuit comfort en zorgt ervoor dat je lekker ligt en optimaal kunt genieten van de massage.
De NGS, Nederlands Genootschap Sportmassage is een organisatie die al sinds de jaren ’30 van de vorige eeuw de belangen van de sportmasseurs verzorgt. Zij nemen ook de examens af voor het diploma sportmasseur. Daarnaast is er afgelopen jaren bij de NGS ook de wellness masseur bij gekomen. Het NGS behartigt als ledenorganisatie de belangen van ruim 5.000 sport-, sportzorg- en wellnessmasseurs in Nederland. Het NGS vertegenwoordigt de branche in het contact met belangrijke partijen zoals:
Overleg met de landelijke overheid
Zorgverzekeraars
NOC*NSF en sportbonden
Evenementenorganisatoren Ketenpartners, zoals (sport)fysiotherapeuten en sportartsen
Speerpunt voor de komende jaren is het positioneren en profileren van de sport-, sportzorg- en wellnessmasseurs in de (sport)gezondheidszorg en maatschappij, zodat o.a. cliënten de weg nog beter weten te vinden naar zowel de sport-, sportzorg- en wellnessmasseur. Ook richting sportevenementen zal de meerwaarde van de inzet van masseurs tijdens het evenement duidelijk worden gemaakt.
De sportmasseur
De sportmasseur is iemand die zich beroepsmatig of in zijn vrije tijd bezig houdt met het begeleiden van sporters. Uitgangspunt van het handelen van de sportmasseur is het treffen van maatregelen ter verbetering van de fysieke gesteldheid van de sporter en ter voorkoming (van herhaling) van blessures. De voornaamste handelingen van een sportmasseur zijn het masseren en tapen/bandageren. Door de aard van de werkzaamheden krijgt de sportmasseur te maken met vertrouwelijke informatie. Hier gaat hij integer mee om. Hij vraagt toestemming aan de sporter wanneer hij gegevens, die het slagen van de behandeling vergroten, verstrekt aan derden. De sportmasseur kan zich inleven in de sporter en toont empathie en houdt daarbij een zekere afstand (beroepsethiek).
De sportmasseur neemt basis functietesten af, informeert, adviseert, masseert, tapet en bandageert.
De sportmasseur werkt zelfstandig aan de hand van protocollen en is verantwoordelijk voor het behalen van het doel dat hij bij zijn sporter wil bereiken.
De sportmasseur heeft een ondersteunende en begeleidende rol naar de sporter toe daar waar het gaat om preventie van blessures en verbetering van de conditie van de sporter.
De sportmasseur legt gegevens vast zodat hij verantwoording kan afleggen aan de sporter. Daarnaast is het zijn verantwoordelijkheid dat de gegevens van zijn handelen inzichtelijk en overdraagbaar zijn aan anderen. De sportmasseur werkt samen met sportkader en (para-)medici binnen de vereniging.
Tussen de sporters
Als sportmasseur leer je dus om vooral sporters te begeleiden; voor en na de wedstrijd met technieken uit de klassieke massage die volgens een vast protocol worden uitgevoerd. Ook leer je tapen en bandageren. Een duidelijke functie omschrijving die goed werk kan verrichten op en rond de sportvelden. Elke amateurclub heeft een (al dan niet vrijwillige) sportmasseur die met de wedstrijden meegaat en meestal ook een EHBO diploma op zak heeft.
De vakken van de sportmassage opleiding zijn over het algemeen:
Anatomie
Toegepaste fysiologie
Massagetheorie en -praktijk
Kwaliteitszorg
Sporthygiëne
Sportmassage opleiding: ja
De sportmassage opleiding is dus ideaal als je sporters wilt begeleiden. Je leert een gedegen kennis van de anatomie, massage en andere zaken om de sporters te helpen met hun sport. De massage is meestal stevig en snel en gericht op de doorbloeding van de spieren. Lekker als je een beetje stijf aan een wedstrijd moet beginnen of als je klaar bent met sporten.
De sportmasseur heeft meestal een aparte kamer of werkt in de kleedkamer van de sportclub en kan een aantal (blessuregevoelige) sporters ondersteunen.
Sportmasseurs kunnen geen klachten behandelen; daarvoor dienen ze door te verwijzen naar een fysiotherapeut. Ook geven sportmasseurs geen deep tissuemassage.
Sportmassage opleiding: nee
Als je een volledige mensgerichte of ontspannende massage wilt leren geven ben je met sportmassage juist aan het verkeerde adres. Het is dan ook een raadsel dat deze massagevorm bij veel sauna’s wordt aangeboden. Waarschijnlijk komt dit omdat sportmassage en de NGS als enige een vorm van erkenning aanbieden waardoor een sportmassage opleiding goed in elkaar zit. Het is alleen een sportmassage, een stevige ruwe massage die bedacht is voor sporters. In een sauna willen de meeste mensen lekker ontspannen.
Sportmassage is ook geen holistische benadering van lichaam en geest. Als je het lijf als één geheel ziet en vanuit contact wilt werken ben je bij sportmassage aan het verkeerde adres. Bij sportmassage wordt gewerkt met vaste protocollen en is een paramedische benadering gewenst.
Als je massage als therapievorm wilt inzetten is een opleiding tot massagetherapeut vereist. Massagetherapie is vooral de laatste jaren en internationaal enorm aan het ontwikkelen. Veel klachten kunnen door een massagetherapeut worden behandeld. Waar vroeger een massagetherapeut meer vanuit een spirituele benadering werkte is de moderne massagetherapeut professioneel en slagvaardig en kun je er terecht voor fysieke klachten alswel voor emotionele of psychosomatische klachten.
Wil je een sportmassage opleiding volgen dan zijn er tal van aanbieders te vinden bij jou in de buurt. Voor de beste opleiding masseur en opleiding massagetherapeut ben je uiteraard bij ons aan het juiste adres.
Veel mensen denken bij bekkenklachten aan klachten die alleen bij zwangere vrouwen (overigens; we hebben een fantastische cursus zwangerschapsmassage) of ouderen voorkomen maar dat is een misvatting. Alleen al door de complexe samenstelling van het bekken, bestaande uit botten, banden, fascia en organen, kan in dit gebied een breed scala aan klachten ontstaan. Ook de functie van het bekkengebied kan klachten veroorzaken. Het bekken[1]gebied ‘draagt’ namelijk de romp en ‘ontvangt’ ook de benen. De samenwerking tussen deze gebieden veroorzaakt geregeld problemen.
De aanwezigheid van beenlengteverschil, kyfose of lordose, is van invloed op het bekkengebied. Klachten kunnen dus ontstaan door zowel de houding en inzet van het lichaam als ook door de organen in het bekkengebied. Denk maar aan menstruatiepijn.
Het bekken is een complexe regio die wordt begrensd door de lage rug, de navellijn, de onderkant van de bilnaad en het schaambeen. Het bekken vormt een centraal punt in ons lichaam: het is zeer belangrijk voor de stabiliteit van het lichaam, maar biedt ook de ruimte waarin organen worden beschermd. Het bekken functioneert hierbij als een ring, welke bestaat uit botten, gewrichten, banden en spieren.
Een van de belangrijkste spieren in het bekkengebied is de psoas. Daarover kun je meer te weten komen via onze podcast of volg de cursus psoas release,
Oorzaken van klachten
Er is een grote diversiteit aan bekkenklachten mogelijk. De oorsprong van deze klachten kan verschillen. Het is daarom belangrijk onderscheid te maken tussen bekkenklachten veroorzaakt vanuit het heupgewricht, de lage rug, of daadwerkelijk het bekken. Echter, de oorzaak van chronische bekkenklachten kan ook op mentaal gebied worden gevonden. Emotionele problemen, stress of andere psychologische druk in het dagelijks leven kan zorgen voor onnodig veel spanning op de (bekkenbodem)spieren, die op langere termijn negatieve consequenties kan hebben. Grote druk of stress kunnen klachten verergeren of in stand houden.
In de cursus klachtgericht masseren behandelen we de spieren die door klachten in het bekkengebied worden beïnvloed.
Sacrum; een heilig been?
Waarom het heiligbeen of sacrum deze naam heeft is onbekend. De meest voorkomende theorie is dat het sacrum de wonderlijke voortplantingskanalen herbergt. Een andere theorie gaat uit van het feit dat het heiligbeen het laatste botstuk is wat vergaat als iemand begraven is.
Interessant is dat je sacrum volgens veel Oosterse vechtsporten je ‘hara’ huisvest. Je hara is je krachtcentrum (denk aan hara kiri). Het woord Hara komt uit het Japans en betekent letterlijk ‘buik’. Als je goed verankerd bent in je buik-bekkenruimte betekent dit dat je ook goed geaard bent.
SI-klachten
De sacro-iliacaalgewrichten (SI-gewrichten) verbinden het heiligbeen met het bekken en zijn daarmee ook de directe verbinding tussen de rug en de benen. De SI-gewrichten zijn vrij stevig aan elkaar verbonden en kunnen niet heel veel bewegen. Bekkenklachten die bij dit gewricht kunnen ontstaan zijn, net als andere gewrichten, overbelasting en ontsteking veroorzaakt door:
Trauma (val of verstappen)
Overbelasting
Verkeerde houding
Obesitas
Zwangerschap
Infectie van de spierpeesaanhechting
Veel aandoeningen zijn echter niet te diagnosticeren. De pijn wordt direct in het gebied ervaren maar kan ook uitstralen naar het gehele been of naar de rug.
Bekkeninstabiliteit
Bekkeninstabiliteit (symfysiolyse) is het meest bekend als een zwangerschapsklacht. Zo’n 50% à 60% van de zwangere vrouwen heeft hier last van. Niet iedereen ervaart heftige bekkenklachten, maar enkele vrouwen moeten de laatste maanden van de zwangerschap aan bed gekluisterd doorbrengen.
Daarnaast kunnen ongelukken een bekkeninstabiliteit veroorzaken. De botten van het bekken worden bijeengehouden door diverse banden. Vanaf de 20e week van de zwangerschap verweken de banden in het lichaam door de aanmaak van het zwangerschapshormoon relaxine. De reden hiervan is een grotere flexibiliteit bij het baren zodat de baby het bekken beter kan passeren.
Deze verweking vindt plaats bij alle gewrichten. Soms kan dit door de cliënt zelf opgemerkt worden doordat zij beweeglijker wordt in de gewrichten. De knie of elleboog kan meer gestrekt worden dan normaal. De verweking vindt ook plaats bij de bekkenverbindingen. Voor de bevalling is een grotere beweeglijkheid gunstig omdat de baby dan beter het bekken kan passeren.
Bij sommige vrouwen neemt deze verweking een extremere vorm aan wat de bekken-instabiliteitsklachten veroorzaakt.
Men onderscheidt vier vormen van bekkeninstabiliteit.
Hormonale bekkeninstabiliteit
Mechanische bekkeninstabiliteit
Een combinatie van hormonale en mechanische bekkeninstabiliteit
Bekkeninstabiliteit als gevolg van een ongeluk of sportblessure
De klachten die door bekkeninstabiliteit ontstaan zijn pijn in de onderrug en het bekkengebied.
Hernia (nucleus pulposis)
Een hernia is een ander woord voor uitstulping. Een uitstulping van de tussenwervelschijf wordt ook wel een Hernia Nuclei Pulposi (HNP) genoemd. Zodra deze uitstulping op een zenuw drukt ontstaan er pijnklachten in de rug of het been. Een rughernia (hernia’s komen ook op andere plekken voor) vindt meestal plaats tussen de onderste twee lendenwervels (L4-L5) of tussen de onderste lendenwervel en het heiligbeen (L5-S1).
Naast pijn in de rug, ter hoogte van de beknelling, wordt er ook een scherpe pijn in de bil en/of been ervaren. Dit kan doortrekken tot in de voet. Bepaalde bewegingen of houdingen verergeren of verminderen de pijn. Verlammingsverschijnselen kunnen ook voorkomen. Hernia’s komen in verschillende gradaties voor; sommige mensen kunnen niet meer lopen en anderen ervaren weinig tot geen pijn.
Piriformis syndroom
De piriformis is de grootste van de laterale rotators van de heup; de piriformis geeft een laterale rotatie van de heup en een abductie van de heup in flexie. De grote beenzenuw (Nervus ischiadicus) kan bekneld raken als de m. piriformis wordt ingekort. Het piriformis syndroom is niet gelijk aan sciatica. De laatste term is een verzamelnaam voor pijnen langs de grote beenzenuw. De piriformis kan bij een hogere spiertonus, verkorting of verdikking tegen de grote beenzenuw aandrukken. Langdurig met het gewicht op één been staan kan de piriformis nadelig beïnvloeden. Ook lang zitten kan de klacht veroorzaken of verergeren. Ook het veelvuldig wijdbeens zitten (bij een dikke buik) kan deze klacht veroorzaken.
Andere oorzaken kunnen zijn:
Obesitas
Diabetes
Artritis
Hormonale wijzigingen
De ziekte van Lyme
Er zijn twee herkenbare potentiële oorzaken voor het piriformis syndroom. De eerste oorzaak is het gedurende lange periodes stilzitten op een dag, wat kan zorgen voor tintelingen in de spier. De tweede oorzaak is een letsel in het achterwerk, ontstaan door een val, ongeluk of een port[1]blessure. Door een dergelijk letsel kan de piriformis opzwellen en zo de heupzenuw irriteren. Klachten kunnen zijn:
Pijnlijke bil (eenzijdig)
Pijn in de onderrug
Uitstraling van pijn naar het been
Tintelingen of dof gevoel in het been of de voet
Pijn verergert bij zitten of buigen van de knie
Pijn verergert bij staan of lopen
Pijn verergert bij endorotatie (naar binnen draaien)
Overigens loopt de grote beenzenuw bij de meeste mensen onder de piriformis door maar hij kan ook door de piriformis (splits zich in twee buiken) of erboven lopen.
Spierpijn
Als het over spierpijn gaat denk ik meteen aan die ene avond lang geleden……Als 17jarige puber wilde ik breed en gespierd zijn als Bruce Lee of Schwarzenegger. Dus ging ik op een donderdagavond op de fiets naar de sportschool in Doorn. De hele avond zat ik aan allerlei apparaten om mijn biceps te laten groeien. Voldaan fietste ik s’avonds weer terug en voelde ‘iets’ in mijn armen gebeuren. De volgende ochtend werd ik gillend wakker en ik kon mijn armen niet meer strekken. In paniek dacht ik de rest van mijn leven door te moeten brengen met armen die niet konden strekken. Met veel pijn en moeite kon ik me aankleden en werd de pijn in de loop van de dag minder.
Spierpijn we kennen het allemaal wel. Na een fanatieke inspanning of op een andere manier. Spierpijn is niet altijd hetzelfde. De symptomen van spierpijn kunnen erg van mekaar verschillen. Rugpijn is bijvoorbeeld helemaal anders dan spierpijn in de benen. Ze moeten ook anders behandeld worden. Er moet ook onderscheid gemaakt worden tussen verschillende categorieën spierpijn. Dat wil zeggen dat een kneuzing of een verstuiking ook onder spierpijn kan vallen, maar de behandeling kan hierbij anders zijn. Een blessure dien je ook anders te behandelen dan spierpijn die vanzelf opspringt. Maar zoals het gezegde gaat. ‘Beter voorkomen dan genezen’.
Spierpijn is pijn in je spieren en wordt ook wel myalgie genoemd. Je spieren zijn verantwoordelijk voor de bewegelijkheid van je skelet. Je kunt verschillende bewegingen maken doordat je spieren afwisselend samentrekken of ontspannen.
Spierpijn is iets wat je als massagetherapeut goed kunt behandelen. Daar zijn diverse methoden voor die je bij ons kunt leren. Van stevig tot subtiel:
Er zijn twee vormennamelijk vroege en verlate spierpijnen. Vroege spierpijn is een brandend gevoel in je spieren dat ontstaat tijdens of vlak na inspanning. Deze pijn wordt veroorzaakt door opstapeling van melkzuur in je spieren, die de zenuwuiteinden prikkelen waardoor pijn ontstaat. Melkzuur is een afvalstof die ontstaat bij het maken van energie uit glucose (suiker). Deze afvalstof wordt afgebroken in je lever. Als er meer melkzuur wordt geproduceerd dan je lever af kan breken, hoopt het melkzuur zich op in je spieren en krijg je last van verzuring. Je spieren voelen dan verkrampt aan.
Verlate spierpijn
Een andere vorm van spierpijn is verlate spierpijn. Deze spierpijn krijg je pas 24 tot 48 uur nadat je hebt gesport. Verlate spierpijn wordt veroorzaakt door hele kleine scheurtjes in je spiervezels, waardoor je spieren pijn doen en minder belastbaar zijn. Deze spierscheurtjes zijn zo klein dat ze niet slecht voor je zijn. De scheurtjes zorgen er juist voor dat je sterker wordt. Je lichaam gaat de scheurtjes herstellen en er ontstaat een supercompensatie. Dat wil zeggen dat je lichaam zich herstelt boven het oorspronkelijke niveau en zich voorbereidt op de volgende zware belasting door extra spiervezels aan te maken.
Bij een sportblessure, kneuzing, verstuiking of verstijving, is het belangrijk dat het getroffen deel direct wordt afgekoeld met ijs. Leg het lichaamsdeel zoveel mogelijk omhoog, om te voorkomen dat er teveel bloed in stroomt waardoor het nog meer op gaat zwellen Neem hiernaast meer rust dan normaal. Om de pijn verder te verzachten kun je eventueel nog een paracetamol of andere pijnstiller nemen.
Oorzaak van spierpijn
Vroege spierpijn wordt dus veroorzaakt door ophoping van melkzuur in je spieren. Verlate spierpijn wordt veroorzaakt door minuscule spierscheurtjes in je spiervezels. Deze spierscheurtjes kunnen ontstaan door overbelasting. Ook kan het zijn dat je spierpijn krijgt door een slechte warming-up. Verder kun je spierpijn krijgen als je van een warme naar koude omgeving gaat.
Spierpijn kan ook een symptoom zijn van andere ziektes. Dan wordt de pijn vaak veroorzaakt door het vrijkomen van stoffen door spierbeschadigingen, zoals bij fibromyalgie. Ook kun je ook spierpijn krijgen als gevolg van een ontsteking, bijvoorbeeld bij longontsteking. Daarnaast kun je ook last van pijn in je spieren hebben, als je griep of een andere virale infectie hebt.
Als je spierpijn hebt, heb je meestal last van een zeurende pijn in de aangedane spier. Je spier kan stijf zijn. Als je op de spier drukt, neemt de pijn toe. Welke spieren pijn doen is afhankelijk van welke spieren je getraind of overbelast hebt, maar spierpijn in de armen, benen of buik komt vaak voor. Ook je rugspieren kunnen overbelast raken, waardoor je (lage) rugpijn krijgt. Daarnaast kan pijn in je nek tot hoofdpijn leiden.
Veel klachten aan de spieren kunnen ook ontstaan door langdurige onbewuste aanspanning van de spieren. Vooral de schouderspieren worden bij stress onnodig lang aangespannen. Dit geeft stijve spieren met allerlei symptomen tot gevolg. Om de schouderspieren goed los te masseren kun je de cursus schouderklachten masseren volgen.
Preventie
Door een goede warming-up te doen, bereid je je spieren voor op de inspanning die gaat komen. Je bloed gaat sneller stromen en je spieren worden warmer. Daardoor is de kans op spierscheurtjes kleiner. Ook is het belangrijk om na de inspanning een cooling-down te doen. Door de inspanning geleidelijk af te bouwen, past je lichaam zich beter aan aan de overgang van inspanning naar rust.
Verder is het belangrijk dat je je spieren na inspanning laat herstellen. De spierscheurtjes die zijn ontstaan moeten worden hersteld. Als je niet genoeg rust houdt na de inspanning, kan er ook geen supercompensatie optreden. Hieronder een overzicht van maatregelen waarmee je spierpijn kunt voorkomen.
Beweging is erg belangrijk.
Aangepaste fitnessoefeningen voor beginners.
Zwaardere fitnessoefeningen voor gevorderde.
Buig altijd je rug mooi recht.
Als je vaak stilstaat, buig na lichtjes door je knieën.
Als je moe bent, laat je spieren dan rusten.
Zorg altijd voor een goede werkhouding tijdens het werken.
Neem regelmatig een warm bad.
Laat je spieren masseren!
Bronnen:
Gezondheidsplein
Mens & Gezondheid
Gerelateerd lesaanbod
Onderstaande cursussen en opleidingen gaan dieper in op bekkenklachten en hoe je deze kunt behandelen.
Als geboren wereldverbeteraar had ik op mijn 27e mijn roeping gevonden; met mijn stoelmassages ging ik allerlei bedrijven en evenementen af om de mensen lekker te masseren. Dé snelste manier om wereldvrede te bewerkstellingen. Want als je goed in je vel zit, ga je geen ruzie maken of voel je geen haat (of angst). Als je net gemasseerd bent, ga je geen wapens pakken om verder oorlog te voeren. Nee, iedereen die na de massage weer rechtop gaat zitten, ziet er lief en vredig uit. Snoezelig bijna. De medewerkers van de bedrijven waar ik masseerde gaven aan dat de sfeer beter was op de dag dat de stoelmasseur langskwam.
Nog meer wereldvrede
Om het redden van de wereld te versnellen ging ik ook andere stoelmasseurs inzetten en we gaven stoelmassagecursussen zodat nog meer masseurs aan de slag konden.
Een bijkomend effect van al die mensen stoelmasseren was, dat ze zo kennis maakten met massage. Voor een groot aantal mensen was dit een eerste, veilige stap naar een volledige lichaamsmassage op de tafel.
Na een aantal jaren stoelmassage werd ik mysterie guest voor Massage Magazine. Ik liet me masseren en schreef daarna in het blad wat ik ervan vond. Zo ontdekte ik dat de kwaliteit van de masseurs in Nederland best wisselend was. Je kon zomaar een hele slechte massage krijgen voor een professionele prijs.
Een ‘defining moment’ was de dag dat ik in een sauna zat te wachten op mijn masseur en een stel achter me net een massage gehad. “Dat moeten we maar niet meer doen” waren ze het eens. De massage was niet naar wens. Snel daarna kwam de masseur mij ophalen en wist ik precies wat ze bedoelden: de massage was inderdaad niet goed.
Van stoel naar tafel
Zo kwam een nieuw hoofdstuk in mijn missie als wereldverbeteraar, want als mensen dan uiteindelijk zover waren dat ze een massage voor hunzelf boekten, moest het natuurlijk wel zo’n goede massage zijn dat ze een maand later weer wilden, én dat ze al hun vrienden en familie ook overtuigden om zich te laten masseren.
Ik begon een massageopleiding met als doelstelling; iedereen die door onze oud-studenten wordt gemasseerd, wil nog een keer gemasseerd worden en zal rondbazuinen hoe fijn het was! Zo ben ik al tien jaar bezig dit doel te verwezenlijken en we zijn heel goed bezig. Van onze oud studenten hoor ik dat ze zo’n 75% vaste klanten hebben. Dat zijn dus mensen die terugkomen voor meer. Goed bezig maar de eerste les na de lockdown van drie maanden ontdekte ik dat ik het al die tijd verkeerd had.
Ik ging als wereldverbeteraar de wereld niet redden door iedereen een goede massage te geven. Ik was heel dichtbij én ik zat er helemaal naast. Nu, na een verplichte pauze van 2,5 maand zag ik het opeens: Niet iedereen moet een massage krijgen, nee Iedereen moet masseren!
Ik zag hoe de studenten die na maanden van lockdown weer aan de slag mochten. Ik zag met hoeveel aandacht en zorg ze de massage-olie aanbrachten en aan het genieten waren van het masseren. Hoe ze in de flow kwamen en in hun lijf zaten. Ik zag ze contact maken, met zichzelf en hun oefenmaatje en ik ontdekte: Als ik de wereld wil verbeteren moet iedereen gaan masseren. Niet een massage krijgen maar een massage geven zorgt voor de wereldvrede.
Gerelateerd lesaanbod
Als je ‘iets’ met massage wilt gaan doen, zijn onderstaande cursussen of opleidingen misschien interessant voor je:
Als beginnend masseur is het voornaamste wat je nog beter kan maken: ervaring. Maar met een goede basis heb je natuurlijk wel de beste kansen om uit te groeien tot die fantastische masseur die in je schuilt. In dit artikel spreek ik met ervaren rot in het vak Esther van der Plas van Doctor Feelgood over wat je als beginnend masseur én als gevorderde masseur echt in de vingers moet hebben.
Een (goeie) massage heb ik al in geen eeuwen meer gehad maar één van de voordelen van de lockdown is dat ik tijd heb om orde te scheppen in mijn computerfiles. En dan kom je zo af en toe interessante dingen tegen. Zo kwam ik tijdens het doorlopen van mijn aantekeningen het gesprek met Esther van der Plas tegen. Ik had haar bezocht op een van haar vestigingen van Doctor Feelgood. Later is ze bij mij op visite geweest en hebben we een podcast gemaakt (zie link onderaan deze blog). Omdat ik een podcast met haar heb opgenomen heb ik de aantekeningen verder niet uitgewerkt maar nu ik ze teruglees zie ik dat het toch wel een heel interessant overzicht geeft van aandachtspunten voor elke masseur/ massagetherapeut te worden!
In onze opleiding masseur nemen we deze punten dan ook steevast door.
Esther runt alweer een aantal jaren een succesvolle massageketen in Amsterdam met drie vestigingen verdeeld over de stad. Daar heeft ze veel masseurs voor nodig maar het moeten natuurlijk wel goeie zijn. Iedereen die uiteindelijk gaat masseren bij Doctor Feelgood moet eerst laten voelen of ze het in de vingers hebben. Kortom, ze moeten Esther een massage geven.
Esther zelf heeft een zeer uitgebreide en imponerende CV en was voordat ze Doctor Feelgood startte een ‘rock star massage therapist’. Ze masseerde in de internationale muziekscene en heeft alle grote der aarde gemasseerd. De handtekeningen en foto’s kun je tegenkomen in haar massagewinkels.
Een vrouw met een massage missie
De missie van Doctor Feelgood is zorgen dat mensen goed in hun vel zitten. Want als je goed in je vel zit, zorg je ervoor dat anderen ook goed in hun vel zitten.
Esther wil voor haar bedrijf goeie masseurs en ze begrijpt dat je als beginnend masseur alleen nog maar beter kan worden door veel te masseren maar je moet wel een goede basis hebben en een goede houding. Intern zorgt Esther ervoor dat ‘haar’ masseurs zich nog verder blijven ontwikkelen en de fijnste kneepjes van het vak leren. Zo kun je je ontwikkelen van pro therapist tot master therapist.
Goed mijn punt is; als iemand weet waar een goede masseur aan moet voldoen is zij het wel. Reden dus om haar eens te bezoeken en te vragen: “wat zijn de kenmerken van een goede massage en van een goede masseur?”
Van beginnend masseur tot ervaren rot
Esther heeft dus al vele massages gehad en vertelt me dat ze inmiddels kan voelen van welke school een sollicitant komt!? Dat verrast me. Esther legt uit dat elke school de beginnende masseur toch een eigen, specifieke aanpak aanleert. Dat verrast me. Op onze opleiding proberen we juist iedereen zijn eigen onnavolgbare stijl te laten vinden; de een is een Rembrandt en de ander een Picasso. Allebei prachtig maar totaal verschillend.
In het komen de volgende punten naar voren. Een goede checklist voor beginnende masseurs maar zeker ook interessant om als ervaren masseur of massagetherapeut eens langs te lopen:
11 aandachtspunten voor de beginnend masseur (m/v)
Als toevoeging op onderstaande lijst nog even dit; Esther heeft de punten genoemd en wat er onder staat is mijn interpretatie van wat Esther hiermee bedoelt en wat ik me herinner van het gesprek.
1: Heeft een representatief voorkomen
Bijzonder dat zelfs iemand uit de rockscene onderschrijft dat een verzorgd uiterlijk belangrijk is. Zorg dat je netjes en professioneel overkomt qua kleding en qua persoonlijke verzorging. Mensen leggen toch hun hele hebben en houwen bij je neer en dan helpt het als je qua overkomen vertrouwen uitstraalt. Je voorkomen heeft hier een grote invloed op.
2: Kan goed verbinden tussen de afzonderlijke lichaamsdelen
Leuk als je een goede massage van de arm kan geven of van de onderrug maar het wordt pas magisch als je ze vloeiend met elkaar kan verbinden. Zorg dus dat je vloeiende verbindingen maakt en dat je niet staccato van het ene lichaamsdeel naar het andere gaat. En zorg er ook voor dat je niet van hot naar her gaat (van linkerarm naar rechterbeen) al kan dat juist weer een methode zijn. Bij een Esalen massage is echte de bedoeling dat je ‘onnavolgbaar’ masseert. Daarmee wordt bedoeld dat cliënten met controle issues het niet met hun hoofd kunnen volgen (“Nu gaat ze naar mijn linkerbil”).
3: Bezit anatomische kennis (ook van fascia) van het lichaam
Als masseur is het belangrijk om te weten wat je masseert en hoe het heet. Het verdiept je massagemogelijkheden. Ook kennis van de fascia en de functies van spieren maakt je een goede masseur. Nu krijgen we in de opleiding masseur mensen die juist met hun handen willen werken en niet in hun hoofd willen zitten en dan moeten ze de anatomie gaan leren. Maar die anatomie zit ook weer in jouw handen dus toch even leren die Latijnse namen en daarmee de weefsels die je masseert.
4: Heeft een scherp observatievermogen
Als masseur is het belangrijk om goed te observeren en details zien en waar te nemen. Staat de ene schouder hoger dan de ander of is iemand een beetje gespannen? Hoe meer je van iemand kunt zien, horen en voelen hoe meer je er rekening mee kunt houden of erop in kunt spelen.
5: Heeft een goeie flow in de massage
Flow en massage zijn onafscheidelijk. Een massage voelt als een vloeiende serie van bewegingen zonder begin en zonder einde. Flow begint met een goed contact met je eigen lichaam en ademhaling en flow komt niet uit je cognitieve vermogens. Als beginnend masseur wil je je massage nog wel eens bij de verkeerde bron zoeken. Flow ontstaat niet uit een cognitief proces maar komt uit een andere bron. Overdenken haalt je juist uit je flow!
6: Is creatief
Masseren is een creatieve bezigheid. Elk lichaam zendt een andere behoefte of wens uit die je creatief invult. Voel je ergens meer spanning dan speel je erop in. Vaste protocollen of routes voel je als client direct en komen meestal ook niet vanuit een flow (zie vorige punt).
7: Kan inspelen op veranderingen (niet hangen in: dat heb ik zo geleerd)
Wat je hebt geleerd dien je op een gegeven moment eigen te maken en los te laten. James Earls (Anatomy Trains) zei ooit “als je over twee jaar na deze cursus nog steeds hetzelfde doet, ben je verkeerd bezig.”
Groei, ontwikkel, dij uit en creëer je eigen stijl. Je scholing is daarbij slechts een basis (hopelijk natuurlijk een goeie basis).
8: Beheerst goeie technieken
Tja een massage bestaat uiteindelijk natuurlijk uit diverse technieken. En dan is het fijn als je hele goeie technieken beheerst. Maar wat zijn dan goeie technieken? Technieken die heerlijk aanvoelen, die je client helpen om meer in het lijf te zakken, technieken die hun doel bereiken.
9: Heeft kennis van pathologieën
We worden ouder maar we zijn ook langer ziek. De kans dat iemand op jouw tafel iets heeft is dus groot. Nu zijn er heel veel verschillende aandoeningen maar enige kennis van ziektes (pathologieën) is wel aan te raden.
Vroeger was er een strak lijstje van absolute contra-indicaties en mocht je vrijwel geen enkele pathologie behandelen. Nu wordt er gelukkig steeds meer gekeken naar wat je wel kunt doen. In onze opleiding masseur leren we onze studenten “nobody is untouchable”. Met het beslismodel van Tracy Walton kun je uitzoeken hoe je bij elke pathologie je massage aanpast.
10: Is communicatief sterk
Masseren doe je met je handen maar verder hangt het vak aan elkaar van (non-verbale) communicatie. De juiste vragen stellen en vooral luisteren! Dat vergeten we nogal eens dat luisteren ook communiceren is. Misschien is het mooiste wat je als masseur kunt bereiken dat iemand zich gehoord, gevoeld of gezien voelt.
11: Heeft uitgebreid aanbod van massagetechnieken voor de nek
Als laatste tip gaf Esther aan dat veel sollicitanten de nek overslaan of maar kort meenemen in de massage terwijl daar juist zoveel spanning kan zitten. Bij een nekmassage moet ik altijd denken aan van die puppy’s of kittens die door hun moeder bij hun nekvel worden opgetild. Ze laten automatisch alles los en hangen gewillig in hun moeders bek. Als mijn nek goed wordt gemasseerd kom ik ook tot een nog diepere ontspanning. Logisch ook want de meeste hoofdpijn komt uit de nek (cervicogene hoofdpijn).
Tot slot
Deze punten kwamen naar voren in het gesprek vooral omdat Esther aangaf dat het daar bij de sollicitanten nogal eens aan schortte. En nogmaals als beginnend masseur kun je niet verwachten dat je alles net zo goed beheerst als een ervaren rot. Vandaar dat er bij Doctor Feelgood ook een onderscheid in levels van masseurs is gemaakt.
Toch kun je deze punten al op een goed niveau leren beheersen en als je wilt solliciteren bij Doctor Feelgood zou ik ze zeker even goed langslopen.
Onze cursussen en opleidingen bieden je een stevige basis om topmassages te geven of om als professional aan de slag te gaan: www.esoterra.nl/massage-therapie/
Deze blog is geschreven door Esther Das. Esther is massagetherapeut van Massagepraktijk Time For You én student van de opleiding geaccrediteerd massagetherapeut. Voor deze opleiding dienen de studenten een artikel te schrijven over wetenschappelijk onderzoek naar de effecten van massagetherapie. Deze blog is een samenvatting van dat artikel.
Vermoeidheidsklachten
Kanker is een veelvoorkomende (nieuwe) ziekte, waarvan steeds meer mensen genezen. In mijn directe omgeving heb ik verschillende mensen verloren aan deze ziekte. Er zijn verschillende soorten kanker met allemaal een andere klachten en behandeling. Het is heel fijn als je iets voor deze mensen kunt doen, zodat ze even niet aan de ziekte hoeven te denken en weer zichzelf zijn/voelen.
Als mensen genezen van kanker houden ze vaak klachten over, zoals vermoeidheid. Dat is ook waar het onderzoek in het artikel over gaat. Hoe mooi is het als je met de reguliere zorg kunt samenwerken en iets voor deze mensen kunt doen. Dat door massagetherapie, als aanvulling op reguliere behandelingen, de klachten afnemen is iets wat fantastisch is.
Inleiding
In de Verenigde Staten (maar ook in Europa en de rest van de wereld) zijn steeds meer mensen die genezen van kanker. Er komt daardoor ook meer aandacht voor de kwaliteit van leven na de ziekte.
Kanker gerelateerde vermoeidheid is één van de meest voorkomende symptomen bij de mensen die genezen zijn van kanker.
Deze vermoeidheid geeft een gevoel van fysieke en emotionele uitputting en staat niet in verhouding tot de activiteit die die persoon heeft gedaan. De vermoeidheid komt voor bij nagenoeg alle kankertypes en behandelingen die de patiënten hebben ondergaan. De behandelingen hebben een negatieve invloed op de stemming, de mate van school- en werkprestaties, sociale activiteiten, etc. En daardoor heeft het een negatieve invloed op de kwaliteit van leven. De vermoeidheidklachten kunnen tot jaren na de behandeling aanhouden.
Goede evidence-based behandelingen voor kanker gerelateerde vermoeidheid zijn beperkt. Meer dan 50% van de patiënten maakt gebruik van complementaire en alternatieve geneeskunde om de klachten te verlichten. Veel patiënten maken gebruik van massagetherapie.
Deze studie richt zich op de werkzaamheid van Zweedse massagetherapie bij vermoeidheid bij voormalig borstkankerpatiënten. De veronderstelling is dat een klassieke Zweedse massage de vermoeidheidsklachten doet afnemen.
Methode en behandeling
De studie was een gerandomiseerde studie met 3 componenten.
Groep 1 kreeg wekelijks een klassieke massage;
Groep 2 kreeg wekelijks een lichte aanraking;
Groep 3 was een zogenaamde wachtlijst en kreeg geen behandeling.
De totale groep bestond uit 66 vrouwen in de leeftijd van 18 tot 72 jaar, die genezen zijn van borstkanker. Groep 1 t/m 3 bestond elk uit 22 personen.
Om de verwachtingsbias te verminderen, werden personen die eerder een massage als therapie hadden ondergaan of op dat moment onder behandeling van een massagetherapeut of een andere aanvullende holistische therapie stonden uitgesloten van deelname aan het onderzoek. Van te voren werd aan de personen uit groep 1 en 2 gevraagd een vragenlijst in te vullen over hun eigen gemoedstoestand. Deze lijst werd na 3 en 6 weken nogmaals ingevuld.
De massagetherapeuten en de personen die de massage of aanraking zouden ondergaan waren op de hoogte van de behandeling. De artsen waar de patiënten onder behandeling stonden, waren niet op de hoogte welke vorm van massagetherapie de patiënt zou krijgen.
Groep 1 en 2 kregen gedurende 6 elke week een behandeling van 45 minuten. De behandelingen van massagetherapie vonden plaats ’s middags tussen 12.00 uur en 18.00 uur. Vooraf werd een intake gedaan en gevraagd naar wijzigingen in gezondheid, medicijngebruik etc. Tijdens de behandelingen werd zo min mogelijk gesproken tussen de therapeut en patiënt. De sessies werden wel opgenomen, zodat voor de controle kon worden geluisterd naar wat zich had voorgedaan tijdens de sessie.
De behandelingen werden uitgevoerd door afgestudeerde massagetherapeuten van de Atlanta School of Massage.
De klassieke massage verliep volgens een vast patroon. Liggend op de buik werd er in een rustig tempo gewerkt van de schouders richting de voeten. Daarna moest de patiënt zich omdraaien en werd van de voeten naar de schouders en het hoofd gewerkt. De gebruikte technieken waren effleurages, petrissages en tapotages. Elke techniek had afwisseling in druk en snelheid. Dezelfde therapeuten behandelden ook de groep die een lichte aanraking kreeg.
De tijd was ook 45 minuten en de volgorde van aanraking was gelijk aan die van de klassieke Zweedse massage. Dus van de schouders richting de voeten bij buikligging en vervolgens van de voeten naar het hoofd bij rugligging.
De kwaliteitscontrole bestond uit het terugluisteren van de sessie, wekelijkse bespreking van zaken die zich voordeden tijdens de sessies en feedback van de patiënten o.a. door de vragenlijsten.
Uitkomst van het onderzoek
Na 3 en 6 weken hebben de patiënten van alle 3 de groepen hun bevindingen vermeld.
Binnen de groepen die de klassieke massage en de lichte aanraking ondergingen was een significante daling van de vermoeidheidsklachten waargenomen. De groep die geen behandeling had ondergaan had een stijging van de vermoeidheidsklachten.
De score voor de levenskwaliteit was voor de groep die een klassieke massage had ondergaan was verbeterd ten opzichte van de groep die een lichte aanraking had gehad. De groep die geen behandeling had gehad liet ook hier een negatief resultaat zien.
Conclusie
Kanker gerelateerde vermoeidheid heeft een grote impact op het leven van mensen die genezen zijn van kanker, maar ook op het leven van hun naasten.
Met deze studie is aangetoond dat patiënten die gedurende 6 weken, elke week een klassieke massage hebben ondergaan, zich veel minder vermoeid voelden dan de patiënten uit de groep die een lichte aanraking ondergingen en de groep die geen behandeling kreeg.
De groep die de klassieke massage had ondergaan, gaf tevens aan dat de kwaliteit van leven aanzienlijk verbeterd. Hierdoor is de totale gemoedstoestand verbeterd en daardoor ook de omgang met de directe familie.
Opmerkingen
Hoewel de resultaten erg positief zijn voor de groep die een klassieke massage heeft ondergaan, is er meer onderzoek nodig om dit eerste resultaat te bevestigen. Daarnaast het vermoeidheid ook erg complex om te definiëren en te meten.
Het onderzoek zou groter opgezet moeten worden en uitgebreid moeten worden met mensen die zijn genezen van een andere kanker. Er zouden dan zowel mannen als vrouwen moeten deelnemen aan het onderzoek. Op die manier krijg je een heterogene groep.
Toekomstige studies moeten ook aantonen of behandelen voor een periode van 6 weken voldoende is of dat er meer behandelingen van massagetherapie nodig zijn. Misschien is een vorm van onderhoudstherapie noodzakelijk.
Als er voldoende informatie en bewijs is dan zal het geïmplementeerd kunnen worden in de dagelijkse praktijk van de massagetherapeut.
Esther Das
Bronnen:
Becky Kinkead, PhD1, Pamela J. Schettler, PhD1, Erika R. Larson, MS, LMT2, Dedric Carroll, LMT2, Margaret Sharenko, LMT, CPT2, James Nettles, PhD1,2,
Sherry A. Edwards, BS1, Andrew H. Miller, MD1,3, Mylin A. Torres, MD3,4,
Boadie W. Dunlop MD1, Jeffrey J. Rakofsky, MD1 and Mark Hyman Rapaport MD1,3
1 Department of Psychiatry en Behavioral Schiences, Emory University School of Medicine, Atlanta, GA USA
2 Atlanta School of Massage, Atlanta, GA USA
3 Winship Cancer Institute, Atlanta, GA USA
Over de auteur
Iik ben getrouwd en woon sinds 2000 in Bergeijk. Ik heb circa 20 jaar bij de Rabobank gewerkt in diverse functies. Het contact met klanten en ze goed kunnen begeleiden bij het nemen van financiële beslissingen was heerlijk om te doen. Echt iets voor iemand kunnen betekenen op belangrijke momenten. Op een gegeven moment wilde ik minder in en met mijn hoofd werken en meer met mijn handen. Ik ben toen begonnen met een opleiding tot masseur. Het was de bedoeling om dit als hobby te gaan doen, maar toen ik merkte dat je met een massage mensen echt kunt laten ontspannen en ze ook nog kunt helpen als ze klachten hebben, besloot ik om de vervolgopleiding tot therapeut te volgen.
Gerelateerd lesaanbod
Massage bij kanker is onderdeel van de opleiding massagetherapeut:
“To be nobody-but-yourself in a world which is doing its best, night and day, to make you everybody but yourself—means to fight the hardest battle which any human being can fight—and never stop fighting.”
E.E. Cummings
Authenticiteit als massagetherapeut
Deze blog is geschreven door Maura Menegatti. Zij studeert dit jaar af van de opleiding massagetherapeut. Een van de opdrachten van de opleiding massagetherapeut is om een aantal thema’s te onderzoeken. Eén van deze thema’s is authenticiteit. Hieronder lees je de bevindingen van Maura over dit thema en de relatie tot het vak van massagetherapeut.
De etymologie van de term “authenticiteit” is te vinden in het oude Griekse woord “αὐϑεντικός” en het laat-Latijnse woord ‘authentĭcus’. Het betekent ‘auteur’, ‘degene die zelf doet’. De term is een combinatie van ‘autòs’ en ‘entòs’, ‘zichzelf’ en ‘binnen’. Het verwijst dus, in diepere zin, naar ons ware innerlijk, die verder gaat dan hoe we willen overkomen of denken te zijn.
De brede betekenis is ‘gezag hebben over zichzelf’. Wat betekent het gezag over zichzelf hebben precies? Vele disciplines, waaronder de filosofie, hebben eeuwenlang het begrip ‘authenticiteit’ besproken. Van Plato en Socrates tot Aristoteles en later de existentialisten, veel denkers hebben zich afgevraagd wat een mens ‘trouw aan zichzelf’ maakt en hoe het mogelijk is om in het dagelijks leven authentiek te zijn.
In meer moderne tijden bespraken existentialisten het concept van authenticiteit als het bestaan dat de ware innerlijke realiteit van het individu weerspiegelt. Deze wordt gekenmerkt door de singulariteit, wat er mogelijk is, en de pijnlijke keuze die er bij hoort. Dit alles staat tegenover het valse gevoel van zekerheid van een niet authentiek bestaan geleid volgens een saaie, dagelijkse routine van een oppervlakkig leven dat op hypocriete wijze de sociale verwachtingen weerspiegelt.
Nietzsche
Ook Friedrich Nietzsche argumenteert dat authenticiteit dichter bij het innerlijke wezen staat volgens het Dionysische ideaal (waar de mens het individuele zelf overwint, dat is het ‘principium individuationis’) om het natuurlijke in zichzelf naar boven te halen, typisch van de vitale impuls, de creativiteit, het verlangen gevangen in zijn meest instinctieve en pre-rationele aspect.
Wat deze beelden uit verschillende tijdperken met elkaar gemeen hebben, is dat alle auteurs de authenticiteit definiëren binnen een scala van consistentie tussen iemands innerlijke en diepe wereld (met al zijn overtuigingen, waarden, regels, voorkeuren) en de manier waarop dezelfde persoon zich in de buitenwereld gedraagt.
Een meer hedendaagse opvatting definieert authentiek als dat wat ‘het waar is, oftewel niet vals, niet vervalst, en dat men als zodanig kan bewijzen of, nog dieper, de ware aard of overtuigingen van een persoon vertegenwoordigt; om trouw te zijn aan zichzelf en in het bewustzijn van iemands roeping’ (verschillende bronnen).
Sartre
De Franse filosoof Jean-Paul Sartre voegt aan het begrip authenticiteit het begrip verantwoordelijkheid en, wellicht nog belangrijker, vrijheid toe: ‘Hij die authentiek is, neemt de verantwoordelijkheid om te zijn wat hij is en erkent zichzelf vrij om niet te zijn wat hij niet is’ (Jean-Paul Sartre).
Het lijkt erop dat authenticiteit een kwaliteit van het wezen is. Maar is het een aangeboren of een aangeleerd kwaliteit? En is het onveranderlijk of kan het worden toegepast zoals het uitkomt?
Brown
Een bekende auteur, Brene Brown, stelt dat ‘authenticiteit niet iets is wat wij wel of niet hebben. Het is een uitoefening – een bewuste keuze van hoe wij willen leven’. Wat de auteur bedoelt is dat authenticiteit een keuze is, of nog beter een ‘verzameling van keuzes’ (Brené Brown) die samen van iemand, dag in dag uit, een authentiek wezen maken, in plaats van een aangeboren eigenschap of iets wat een mens heeft of niet.
In de maatschappij waarin wij leven is het te veel geaccepteerd (of beter een sociale aanbeveling) om zich aan te passen, om mensen te pleasen en de verbinding met ons ware zelf en onze behoeften te verliezen, met als gevolg dat wij niet meer gewend zijn om ons innerlijke kompas te volgen en dat te vertrouwen als de beste gids door het leven die wij kunnen vinden.
De maatschappelijke druk op mensen begint vroeg in de tijd: niet alleen de ouders stellen en handelen op basis van de verwachtingen die zij van hun kinderen hebben, maar het hele schoolsysteem is in wezen gebaseerd op de homogenisering van de eigenaardigheden van het kind en op de onderdrukking, hoe zacht dan ook, van hun natuurlijke neigingen ten gunste van een meer sociaal functionerend en acceptabel model. Wat en mens moet doen, meestal in een later stadium van het leven, wanneer hij zich realiseert dat er een ontkoppeling is tussen wat hij van binnen voelt en wat hij van buiten laat zien, kan worden samengevat als het volgende: om te kiezen voor authenticiteit en voor zichzelf, is het noodzakelijk om ‘los te laten wie wij denken (of verteld worden) dat wij moeten zijn en te omarmen wie wij werkelijk zijn’ (Brene Brown).
De auteur zelf onderscheidt enkele praktijken die het individu helpen op de weg naar authenticiteit. Deze praktijken kunnen worden samengevat als de acceptatie van imperfectie en het cultiveren van de kennis dat wij voldoen, wat resulteert in een gevoel van saamhorigheid en de praktijk van compassie (voor de onze en van de anderen gebreken). Naar mijn mening zijn er enkele essentiële voorwaarden, zoals oprechtheid en toewijding, en de moed om in contact te komen – en te blijven – met onszelf.
Leven met het ware ik
Een wetenschappelijke paper uit 2015, geschreven door een groep onderzoekers van Harvard, Columbia en Northwestern Universities , bewees dat deelnemers die vonden dat ze niet-authentiek zijn, in tegenstelling tot degene die zich wel authentiek voelen, zich meer als immoreel en onzuiver beschreven. De onderzoekers hebben ontdekt dat als mensen zich niet authentiek gedragen, zij meer een gevoel van discomfort hebben meestal geassocieerd met immoraliteit. Authentieke mensen komen in diepe verbinding met wie ze zijn en wat zij willen.
Het vermogen om meer in overeenstemming met hun ware ik te leven is het resultaat van enkele duidelijk herkenbare gewoontes. Empathie en zelfverzekerdheid zijn daarvan de meest relevante gezien het doel van dit paper.
Authenticiteit en massagetherapie
Door in te zoomen op de betekenis van dit belangrijke concept voor het beroep van massagetherapeut en voor mezelf als persoon, denk ik dat authenticiteit een praktijk is die men moet verwelkomen en integreren in het leven, door een bewuste keuze te maken om elke dag te zijn wie men is, om te blijven kiezen voor wie men is en om (zelfopgelegde) verwachtingen en normen los te laten.
Het betekent actief kiezen voor het luisteren naar de innerlijke stem, het volgen van het eigen lef, het vertrouwen in de felt sense (zoals het Eugene T. Gendlin het bedoelt) om de beste adviseur te zijn voor de richting die men moet gaan.
Voor een (massage)therapeut zou het zich kunnen vertalen in het vermogen om grenzen te stellen en deze te respecteren, zelfs als dat betekent dat zij geconfronteerd wordt met cliënten die andere verwachtingen hebben en de therapeut een “rol” opdringen. Het is het vermogen om eventueel “nee” te zeggen, of om heel eerlijk te zijn over de eigen reikwijdte en mogelijkheden.
Aan de andere kant opent authenticiteit de deuren naar een zeer diepgaand pad dat vooral wordt getekend door empathie. Empathie is een essentieel kenmerk om in contact te kunnen komen met anderen. Ook hier begint de reis bij het zelf, want het is onmogelijk ‘met de anderen invoelen’ als het contact met het zelf er niet is.
Maura Menegatti
Massagetherapeut sinds 2020
Gerelateerd lesaanbod
Het thema authenticiteit komt terug in de cursus therapeutische vorming en de opleiding massagetherapeut waarin je op zoek gaat naar jouw ontwikkeling tot authentiek therapeut.
Beheer cookie toestemming
Om de beste ervaringen te bieden, gebruiken wij technologieën zoals cookies om informatie over je apparaat op te slaan en/of te raadplegen. Door in te stemmen met deze technologieën kunnen wij gegevens zoals surfgedrag of unieke ID's op deze site verwerken. Als je geen toestemming geeft of uw toestemming intrekt, kan dit een nadelige invloed hebben op bepaalde functies en mogelijkheden.
Functioneel
Altijd actief
De technische opslag of toegang is strikt noodzakelijk voor het legitieme doel het gebruik mogelijk te maken van een specifieke dienst waarom de abonnee of gebruiker uitdrukkelijk heeft gevraagd, of met als enig doel de uitvoering van de transmissie van een communicatie over een elektronisch communicatienetwerk.
Voorkeuren
De technische opslag of toegang is noodzakelijk voor het legitieme doel voorkeuren op te slaan die niet door de abonnee of gebruiker zijn aangevraagd.
Statistieken
De technische opslag of toegang die uitsluitend voor statistische doeleinden wordt gebruikt.De technische opslag of toegang die uitsluitend wordt gebruikt voor anonieme statistische doeleinden. Zonder dagvaarding, vrijwillige naleving door je Internet Dienst Provider, of aanvullende gegevens van een derde partij, kan informatie die alleen voor dit doel wordt opgeslagen of opgehaald gewoonlijk niet worden gebruikt om je te identificeren.
Marketing
De technische opslag of toegang is nodig om gebruikersprofielen op te stellen voor het verzenden van reclame, of om de gebruiker op een site of over verschillende sites te volgen voor soortgelijke marketingdoeleinden.
Dit artikel is geschreven door Niels Brouwer, student van de
Een andere vorm van spierpijn is verlate spierpijn. Deze spierpijn krijg je pas 24 tot 48 uur nadat je hebt gesport. Verlate spierpijn wordt veroorzaakt door hele kleine scheurtjes in je spiervezels, waardoor je spieren pijn doen en minder belastbaar zijn. Deze spierscheurtjes zijn zo klein dat ze niet slecht voor je zijn. De scheurtjes zorgen er juist voor dat je sterker wordt. Je lichaam gaat de scheurtjes herstellen en er ontstaat een supercompensatie. Dat wil zeggen dat je lichaam zich herstelt boven het oorspronkelijke niveau en zich voorbereidt op de volgende zware belasting door extra spiervezels aan te maken.
spierscheurtjes kunnen ontstaan door overbelasting. Ook kan het zijn dat je spierpijn krijgt door een slechte warming-up. Verder kun je spierpijn krijgen als je van een warme naar koude omgeving gaat. 
De missie van Doctor Feelgood is zorgen dat mensen goed in hun vel zitten. Want als je goed in je vel zit, zorg je ervoor dat anderen ook goed in hun vel zitten.
6: Is creatief