Cranio sacraaltherapie

Jaren geleden heb ik een introcursus Cranio Sacraaltherapie gevolgd. Ik vond het bijzonder om zo subtiel met lijven te werken. In die jaren is er een hoop veranderd bij het Upledger Instituut en praatte ik bij met twee docenten van het team. Ook bij deze opleiding is fascia of fascie het uitgangspunt van de behandeling geworden. In deze podcast over horen we wat cranio sacraaltherapie inhoudt, wat ‘unwinding’ is en hoe een cranio sacraaltherapie sessie er uit ziet.

Wat is het Cranio sacraal systeem?

Het craniosacraal systeem is een deelsysteem van je lichaam wat bestaat uit de bottige structuren van je hoofd (cranium) en je heiligbeen (sacrum) en het membraansysteem wat deze structuren verbindt: de hersen- en ruggenmergvliezen. In dit membraan systeem bevindt zich het centrale zenuwstelsel met hersenvocht. De vliezen maken deel uit van het bindweefsel. Dit vormt een uitgebreid netwerk door je hele lijf dat andere structuren – zoals organen, spieren, botten, zenuwen – verbindt, scheidt, ondersteunt, ophangt en vasthecht.

Bindweefsel is ver-bindend weefsel en wordt ook wel fascie genoemd. Het geeft jouw lichaam vorm, steun, bescherming en maakt beweging mogelijk of juist onmogelijk als er letsel of teveel spanning is. Het verbindt jou met je lichaam. Tegenwoordig weten we dat er maar weinig structuren in ons lichaam zijn die niet behoren tot het bindweefsel. Bindweefsel vormt zich naar hoe jij leeft, wat je meemaakt en hoe jij je uitdrukt. Het draagt herinneringen met zich mee aan eerdere pijn, fysiek en/of emotioneel. Wanneer we dingen meemaken en die niet kunnen verwerken, verstrakt ons bindweefsel. Dit laat littekens achter, de sporen van de pijnlijke gebeurtenis.

Wie is Catharina van Deelen?

Mijn loopbaan begon ik in 1987 als fysiotherapeut. Jarenlang werkte ik als fysiotherapeut in verpleeghuis en ziekenhuis. Het werken met mensen nodigde uit tot meer. Na mijn opleiding acupunctuur kwam ik in 1989 in contact met de Cranio. Ik was meteen geraakt door het enthousiasme van twee grondleggers van het UIN, Ton en Paul. Hun eerste cursussen volgde ik in Nederland. Het was fantastisch om mijn Advanced uiteindelijk in 1995 in Florida bij John Upledger te kunnen doen. Daar heb ik ook 2 weken mee mogen werken in het Brain and Spinal Cord Centre. Vanaf dat moment heb ik besloten mijn hart te volgen en heb ik een eigen praktijk voor craniosacraal therapie. Altijd op zoek naar nog meer antwoorden op mijn vragen, rondde ik een vijfjarige opleiding bij Gert Groot Landeweer af in de integratieve psychotherapie in 2004. In 2014 rondde ik de opleiding tot ervaringsgericht supervisor af met een eindscriptie over ‘Projectieve identificatie’.

Het werken met mensen vind ik heerlijk. In de loop van de jaren ben ik steeds meer van behandelen naar begeleiden gegaan. Ik ben ervan overtuigd dat ieder mens zijn eigen kracht heeft. Als mensen daar niet (meer) goed bij kunnen, help ik ze graag om die (weer) te vinden. Zelf heb ik mijn eigen kracht ook in de verbinding met anderen gevonden. Heerlijk vind ik het om die rijkdom over te mogen dragen. Ik geniet als mensen hun eigen antwoorden vinden of dat nou binnen de CST, de supervisie of in het lesgeven is. Als mensen vanuit hun eigen levenskracht en passie tot bloei kunnen komen, wordt de wereld daar weer een stukje mooier van. Mijn passie voor boeken en kennis, mijn nieuwsgierigheid en het altijd ‘precies het naadje van de kous’ willen weten, zet ik in voor het instituut in het ontwikkelen van onderwijs en het verder onderbouwen van de CST. Mijn eigen ontwikkelingsproces waarin ik de stap heb gezet van doen en presteren naar zijn en voelen heeft me ertoe gebracht mijn roepnaam Karin los te laten en mijn oorspronkelijke geboortenaam te gaan dragen: Catharina. Het brengt me rust en verdieping. Het is een belangrijke stap in mijn leven die ik met hulp van de cranio heb kunnen zetten. Ik voel me nu welkom en gedragen. Ik verheug me er op ook jou te ontmoeten op je levens- en ontwikkelingsweg en daarin een klein stukje met je mee te kunnen lopen.

Wie is Maarten Slutter?

Craniosacraal therapie is mijn grote passie. Al tijdens mijn studie liep ik tegen de beperkingen van het vak fysiotherapie aan. Vragen als; hoe kan het dat lichamelijke klachten na een aantal weken steeds weer terug komen? Hoe kan het dat iemand met een te verwerken verlies, lichamelijke klachten ontwikkeld? En waarom krijgt de ene persoon dat wel en de andere niet? Pas tijdens het volgen van de opleiding craniosacraal therapie kreeg ik antwoorden op mijn vragen. Daarnaast ben ik ontzettend dankbaar dat de opleiding mij, letterlijk, een stem heeft gegeven. Ik heb me ontwikkeld van een ‘onzichtbare’ student tot iemand die met ontzettend veel plezier, enthousiasme en passie deze prachtige therapie als docent doorgeeft. Het liefste wat ik doe is jou in mijn enthousiasme en passie meenemen in de craniosacraal therapie. Dan kun jij je ook ontwikkelen tot een completere therapeut en een rijker mens.
In 1991 ben ik afgestudeerd als fysiotherapeut aan de Academie voor Fysiotherapie Arnhem. Mijn afstudeerscriptie had als titel; ‘De fysiotherapeut als praatpaal – over de psychosociale aspecten binnen de fysiotherapie’.. Na mijn studie fysiotherapie heb ik o.a. Manuele Therapie en Bobath therapie (NDT) gestudeerd.
Sinds 2004 ben ik gecertificeerd craniosacraal therapeut, inmiddels met aantekening in de pediatrie. Sinds 2008 ben ik ook docent craniosacraal therapie aan het UIN. Ik ben bevoegd tot het geven van vrijwel alle cursussen binnen de opleiding. Je komt mij dus regelmatig tegen. Tevens verzorg ik de PR binnen de organisatie. Ik ben projectleider van het project ‘Aanraken doe je zo’.
Ik heb een zelfstandige praktijk voor craniosacraal therapie in Huissen. Daarnaast werk ik in Duitsland als fysio/manueel therapeut en craniosacraal therapeut.

Meer over het Upledgerinstituut, klik hier.

Wat is voice dialogue?

Voice Dialogue is een psychotherapeutische benadering die werd ontwikkeld door Hal en Sidra Stone in de jaren 70. Het is gebaseerd op het idee dat onze persoonlijkheid bestaat uit verschillende “subpersoonlijkheden” of “innerlijke stemmen” die invloed hebben op hoe we denken, voelen en handelen.

De kern van Voice Dialogue is het idee dat we niet één vaststaande identiteit hebben, maar eerder een verzameling van verschillende delen of “ikken” die in ons aanwezig zijn. Deze delen vertegenwoordigen verschillende aspecten van onze persoonlijkheid, zoals ons kritische zelf, ons plezierige zelf, ons ambitieuze zelf, enzovoort.

Het doel van Voice Dialogue is om bewustzijn te creëren over deze verschillende delen en om de mogelijkheid te bieden om met ze in gesprek te gaan. Dit wordt vaak gedaan door middel van een facilitator die de verschillende delen ‘uitnodigt’ om te spreken. Bijvoorbeeld, als iemand moeite heeft met het stellen van grenzen, kan de facilitator vragen om het deel van henzelf dat moeite heeft met nee zeggen te laten spreken. Op deze manier kan de persoon in kwestie een dieper begrip ontwikkelen van de conflicterende delen binnen zichzelf.

Wie is Karin Brugman?

Karin Brugman is trainer, coach en een van Nederlands experts in het werken met Voice Dialogue. Honderden trainers en coaches zijn door haar opgeleid in dit gedachtengoed. Ze is co-auteur van de bestseller: Ik (k)en mijn ikken. Ontdek andere kanten van jezelf met Voice Dialogue en Coachen met Voice Dialogue. Handboek voor begeleiders. Onlangs verscheen haar nieuwste boek Verander niks. Goed zijn in wie je bent. Daarin word je uitgenodigd om je persoonlijke effectiviteit te verhogen door te luisteren naar signalen, die je geneigd bent te negeren.

Karin Brugman werkt sinds 2008 als zelfstandige in haar praktijk De Onderstroom Training & Coaching. Daarin coacht ze leidinggevenden, medewerkers en expats in organisaties . Karin Brugmans is tevens opleider bij de Voice Dialogue Academie opgericht door Judith Budde.

Ook begeleidt ze stellen die hun relatie willen verbeteren of daarin vastgelopen zijn.

Over het boek ‘Verander niks’

Het boek “Verander niks” van Karin Brugman gaat over het idee dat je jezelf niet hoeft te veranderen om gelukkig te zijn. Karin Brugman moedigt de lezers aan om zichzelf te accepteren zoals ze zijn, inclusief hun tekortkomingen en imperfecties. Ze gelooft dat het streven naar zelfverbetering en het veranderen van wie je bent, vaak leidt tot stress en ontevredenheid.

In plaats daarvan pleit Brugman voor zelfcompassie, zelfliefde en het cultiveren van een positieve relatie met jezelf. Ze moedigt mensen aan om te focussen op wat hen uniek maakt en om te omarmen wie ze werkelijk zijn.
Het boek biedt praktische tips en oefeningen om zelfacceptatie te bevorderen en geeft inzicht in hoe je een gelukkiger en meer vervuld leven kunt leiden door jezelf te omarmen zoals je bent.

Richard Ferweda heb ik leren kennen toen hij interim directeur was van de Akademie voor Massage en beweging. Wij spraken over het samengaan van de Akademie met Esoterra. En daar hadden we een bijzondere klik. Via Richard kreeg ik het bijzondere inzicht om niet alleen holistisch naar lichamen te kijken maar ook naar organisaties. Dat heeft mijn werk als leidinggevende echt verdiept.

Deze podcast gaat over samenwerken, zachtheid, oplossen van problemen rekening houdend met dynamieken (op de werkvloer). In de essentie van de organisatie zit alle energie, de drive is opgenomen in missie en visie en in mensen zit ook een essentie die ze meenemen, met talenten, verlangens. Als die niet bewust gebruikt worden in het bedrijf is de kans groot dat veel energie weglekt. Dit is heel goed vergelijkbaar met een persoon die tegen een burn-out aanloopt; Past dit nog bij mijn essentie?” Want burn-out is niets anders dan dat je af bent gedreven van je eigen essentie. Richard legt uit hoe hij met zijn bedrijf AEVY maatschappelijke organisaties helpt en welke zelf ontwikkelde spellen hij hiervoor gebruikt.

Wie is Richard Ferweda?

Richard Ferweda (1964) groeide op in Boskoop. Van jongs af aan had hij een fascinatie voor hoe ‘gewone’ dingen beter gedaan konden worden. Een belangrijke ervaring was toen hij als 15 jarige scholier werkte bij een tuindersbedrijf. De jonge eigenaren, betrokken hem bij alles. Ze lieten hem zien hoe zij het werk deden en daagden hem uit: het moet netjes en snel. Wij doen het zo, kijk maar of jij het beter kan. Dit zette hem voortdurend aan het nadenken, niet alleen over wat hij zelf beter kon doen, maar ook over hoe het werk in het geheel beter georganiseerd kon worden.

Onderwijsachtergrond

Na de Pedagogische Academie ging Richard Ferweda werken in het onderwijs. Werken met pubers sprak hem het meeste aan. Om juist daar te bedenken wat er beter kan, met jonge mensen vol in ontwikkeling, met heel veel groepsdynamiek, op zoek naar zichzelf en hun autonomie. Daar leerde hij dat dingen beter organiseren vooral ook gaat over de interactie tussen mensen. Dit zette hem ertoe aan een modulaire methode te ontwerpen, waarmee studenten zelfstandig aan de slag konden, die rekening hield met hun individuele kennis én waardoor Richard meer tijd had voor de studenten zelf. Wolters Noordhoff heeft de methode uitgegeven als leerstof voor het MBO. Dit was de start van zijn zoektocht naar het ‘hoe’ van organisatieontwikkeling. Hoe werkt teamontwikkeling, hoe werkt organisatieontwikkeling eigenlijk en hoe kun je daaraan bijdragen.

Richard werkte vervolgens op veel verschillende plekken in het onderwijs en in verschillende rollen, van voortgezet onderwijs tot hbo en van leerkracht tot directeur. In die rol  Zijn zoektocht naar organisaties zich kunnen ontwikkelen, en hoe hij dat beter en slimmer kon ondersteunen, leidde hem naar allerlei trainingen en theorieën. Dit bracht hem tot het inzicht dat hij zelf een methode voor organisatieontwikkeling wilde maken. Niet in de vorm van een boek, maar in de vorm van een spel. Samen met collega Clo Lambert ging hij aan de slag.

Spel voor organisatie ontwikkeling

Het idee van één spel, leidde uiteindelijk tot een samenhangende aanpak voor organisatieontwikkeling, op basis van een holistische kijk op organisaties. Zij onderzochten hoe talenten op elkaar inwerken, het  belang van reflectie voor organisatieleren, de rol van emoties in patronen in interacties en wat leiderschap kan zijn. Nog steeds door te kijken wat er al is, wat er beter kan en hoe je organisatieontwikkeling kan ondersteunen. De spellen hebben geleid tot de ontwikkeling van vier krachtige tools waar organisaties uiteindelijk zelf mee aan de slag kunnen.

Hij werkt vanuit de overtuiging dat organisaties een bron van energie zijn. In de missie zit de energie van de bedoeling, van het oorspronkelijke idee waaruit de organisatie is ontstaan: de essentie van de organisatie. In de talenten en verlangens van de mensen in die organisatie, zit energie, bevlogenheid en ontwikkelpotentie. Dit is de essentie van mensen. Hoe meer contact je maakt met de essenties, hoe meer de beschikbare energie vrij kan komen. Hoe meer je de energie bundelt en richt, hoe meer organisatiemagie er mogelijk wordt.

In 2017 is Richard Ferweda zijn eigen praktijk als organisatieadviseur gestart om organisaties met zijn concept te begeleiden. Nu ondersteunt hij uiteenlopende organisaties bij hun ontwikkeling naar bewuster, slimmer, beter en leuker organiseren.

Wil je meer weten: kijk op www.aevy.nl.

Deze podcast spreek ik met Stephan Hausner nadat ik zijn boek heb gelezen ‘Zelfs als het me mijn leven kost‘. Een fascinerend concept over ziekte en patronen. Stephan is een autoriteit op dit gebied en geeft lezingen en workshops over de hele wereld.
Deze podcast over systemisch werken is dan ook in het Engels.

Wie is Stephan Hausner?

Stephan Hausner, geboren in 1963 in München, getrouwd, zes kinderen, werkt sinds 1988 als natuurgenezer in een eigen praktijk met als zwaartepunt de homeopathie, de Medizinische Radiästhesie, fysio-energetica en osteopathie. Hij doceert aan verscheidene scholen voor natuurgeneeswijzen.

Opleiding in familieopstellingen bij Bert Hellinger, en opleiding in verschillende methoden voor de humanistische psychotherapie. Sinds 1993 werkzaam als opsteller in groepen en in individuele situaties, met speciale aandacht voor ziektes. Sinds 1995 begeleider van opstellingsgroepen voor zieken in het kader van internationale opleidingen voor verschillende instituten in binnen- en buitenland.

In 2004 samen met Hedy Leitner-Diel van het Ammersee -Institut für Systemaufstellungen oprichting van Systeemopstellingen Chiemgau als opleidingsinstituut. Sinds 2007 opstellingen met zieken in de psychosomatische afdeling van het regionale ziekenhuis in Simbach/Inn; tegelijkertijd nascholing voor artsen in samenwerking met de Beierse vereniging voor artsen.

Onder leiding van Dr. Gunthard Weber samenwerking met onderzoeksproject SISC, een internationale studie naar de processen in en de werking van symptomen en opstellingen met ziekten in het Wieslocher Institut für Systemische Lösungen (WiSL).

Wat is Systemisch werken?

Systemisch werken is een benadering en methodologie die wordt gebruikt in verschillende disciplines, waaronder psychotherapie, organisatieontwikkeling, familieopstellingen en sociale wetenschappen. Het is gebaseerd op het idee dat problemen en dynamieken niet alleen individueel worden veroorzaakt, maar ook voortkomen uit en worden beïnvloed door bredere systemen en relaties. Deze systemen kunnen families, organisaties, gemeenschappen of zelfs culturele contexten omvatten.

Hier zijn enkele kernprincipes en kenmerken van systemisch werken:

Holistische benadering: Systemisch werken bekijkt problemen en vraagstukken vanuit een holistisch perspectief, waarbij aandacht wordt besteed aan de onderlinge relaties en de context waarin ze zich voordoen. Het richt zich op het begrijpen van het geheel in plaats van alleen de afzonderlijke delen.

Systemische interventies: Systemisch werken maakt gebruik van verschillende interventiemethoden om de dynamiek binnen een systeem te verhelderen en te veranderen. Een veel voorkomende techniek is het opstellen van representaties van de betrokken elementen (bijvoorbeeld familieleden, teamleden) in de ruimte om inzicht te krijgen in de onderliggende patronen.

Ordening en hiërarchie: Systemen hebben vaak een natuurlijke ordening en hiërarchie. In families kan dit zich bijvoorbeeld uiten in de rolverdeling tussen ouders en kinderen. In organisaties kan het zich manifesteren in de structuur van leidinggevenden en medewerkers. Systemisch werken richt zich op het begrijpen van deze ordening en hoe deze van invloed is op gedrag en relaties.

Onzichtbare dynamieken: Systemisch werken erkent dat er vaak onzichtbare, onbewuste dynamieken zijn die de relaties en gedragingen in een systeem beïnvloeden. Deze kunnen afkomstig zijn uit het verleden, zoals familiepatronen, of uit de bredere cultuur waarin het systeem opereert.

Oplossingsgericht: Hoewel systemisch werken aandacht besteedt aan problemen en conflicten, is het uiteindelijke doel vaak het bevorderen van positieve veranderingen in het systeem. Dit kan worden bereikt door bewustwording, herstructurering van relaties of het creëren van nieuwe patronen.

Contextgevoeligheid: Systemisch werken houdt rekening met de specifieke context van een systeem. Wat in het ene systeem werkt, kan in een andere context niet van toepassing zijn. Daarom is het belangrijk om maatwerkbenaderingen te ontwikkelen.

Systemisch werken wordt toegepast in verschillende gebieden, zoals familie- en relatietherapie, organisatieontwikkeling, onderwijs, en zelfs in gemeenschapsbetrokkenheid. Het is een waardevolle benadering om diepere inzichten te verkrijgen in de complexe relaties en dynamieken die in verschillende systemen spelen en om positieve veranderingen te bevorderen.

Wat zijn familieopstellingen?

Familieopstellingen, ook wel bekend als systemische opstellingen, zijn een therapeutische en verkennende methode die is ontwikkeld door de Duitse psychotherapeut Bert Hellinger in de jaren 1970. Deze methode wordt vaak gebruikt om inzicht te krijgen in de onderliggende dynamieken en onopgeloste problemen binnen familiesystemen. Het doel van familieopstellingen is om verstoringen in het familieverband te identificeren en te proberen ze op te lossen.

Embodiment: Wat is het en hoe pas je het toe?

‘Embodiment’, een woord wat ik de afgelopen weken zo vaak tegenkwam dat het begon op te vallen. In mijn werk is het geen onbekend woord en is het ook niet vreemd dat we hier Engelse woorden voor gebruiken. We gebruiken Embodiment, Body&mind, Inner grounding, etcetera. De betekenis van Embodiment in het nederlands is Belichaming. Soms dekken Engelse woorden de lading net wat beter maar Belichaming klinkt mij ook heel erg mooi in de oren. Maar laten we eens de materie induiken. Wat betekent Embodiment en hoe ervaar je je lichaam?

Proprioceptie, interoceptie en neuroceptie
Embodiment: aan den lijve ervaren
Wat maakt je meer embodied?
Uit je hoofd, in je lijf
Een gedissocieerde samenleving
Wat als je je lijf niet kan voelen?
Embodiment als proces
Embodiment als levenspad

Proprioceptie, interoceptie en neuroceptie

Je lichaam zit vol met receptoren die zorgen voor proprioceptie. Proprioceptie is volgens Wikipedia “het vermogen van een organisme om de positie van het eigen lichaam en lichaamsdelen waar te nemen. Het woord proprioceptie komt van de Latijnse woorden proprius en perceptie (zelfwaarneming).”
In je spieren, je huid, je fascia, je gewrichten overal zitten receptoren die direct aan je hersenen doorgeven wat ze ervaren. Ze hebben onder andere namen als de lichaampjes van Golgi, Ruffini, Pacini. De één voelt de druk op de huid, de ander de temperatuur, of ze voelen de spanning van pezen en spieren. In je lijf heb je overigens ook allerlei receptoren die zorgen voor je interoceptie. Daarmee voel je dat je naar de wc moet of dat je een opgeblazen gevoel hebt. Je voelt je hart kloppen of je longen ademen. Zo kun je gewoon over straat lopen zonder luier want je weet wanneer je een toilet moet bezoeken.
Neuroceptie, om het lijstje af te maken, is een term die Stephen Porges gebruikt bij zijn polyvgaaltheorie. Hij heeft het over een verzameling van signalen die je onbewust oppikt en onbewust verwerkt. Heb je het idee dat iets niet pluis is of dat iemand achter je naar je staat te kijken? Neuroceptie!

“Toen ik met elf maanden werd afgestaan ter adoptie, verloor ik niet alleen mijn moeder, maar ook mezelf.”

Embodiment; aan den lijve ervaren

Embodiment betekent voor mij een uitnodiging om zo aanwezig mogelijk te zijn in je lichaam. Dat is niet vanzelfsprekend. In mijn eigen leven heb ik dat ‘aan den lijve’ ervaren. Toen ik met elf maanden werd afgestaan ter adoptie verloor ik niet alleen mijn (biologische) moeder, maar ook mezelf. Een natuurlijk (overlevings)mechanisme die voor velen bekend is; dissociatie. Volgens de polyvagaaltheorie schakelt je zenuwstelsel automatisch terug naar een overlevingsstand die we geërfd hebben van onze evolutionaire voorouders (reptielen en eenvoudige organisme) en dat is uit je lijf stappen, je sensoriek zoveel mogelijk uitschakelen, een complete ‘shut down’. Wachten tot het over is of zorgen dat je met zo min mogelijk pijn aan je einde komt.
Een prachtig, nuttig systeem wat eenmaal ontstaan, een vast mechanisme kan worden. Iets waar veel getraumatiseerde mensen last van hebben. Bij mij werd het een patroon waar ik bij tijd en wijle maar moeilijk onderuit kwam. Alles wat spannend was zorgde ervoor dat ik niet helemaal mezelf kon ervaren. Als ik terugkijk bedenk ik me dat mijn dissociatie zich vooral ontwikkelde in mijn pubertijd. Ik vond het lastig om discussies aan te gaan of om met mensen in de kroeg een gesprekje aan te gaan omdat ik helemaal uit contact met mezelf en dus mijn omgeving was.

Praten met meisjes, vooral als ik ze leuk vond, was veel te spannend en dus onmogelijk. Had ik een conflict met iemand dan was ik nog weken bezig om te bedenken hoe ik met de situatie had moeten omgaan. Veel mensen dachten dat ik als jonge twintiger de hele dag zat te blowen omdat ik zo afwezig overkwam maar dat was niet het geval. Ik had geen drugs nodig om ‘te spacen’ in afwezigheid. Veel van die periode was ik fysiek aanwezig maar voor de rest zat ik in een droom- of fantasiewereld. Een wereld waar ik soms heel moeilijk uitkwam.

Wat maakt je meer embodied?

De neiging om te dissociëren is nog steeds goed ontwikkeld bij me, maar door veel therapie en lichaamswerk heb ik het contact met mijn lijf terug. Een bijzondere ervaring van mijn lijf was het moment dat ik mijn biologische moeder weer ontmoette. We hadden afgesproken in een park in Eindhoven waar ik op een bankje moest wachten tot ze kwam. Ik zag aan de andere kant van de vijver een mevrouw lopen die mijn kant op kwam. Op een gegeven moment kreeg ik door dat dit mijn moeder was. Toen ze enkele meters voor me was, leek het alsof mijn lijf doorkreeg dat het mijn moeder was. Mijn lijf rende op de vrouw af, mijn buik begon hevig te schudden en we vlogen huilend in elkaars armen.
Ik heb wel eens gelezen dat de bacteriën in je buik, je microbioom van moeder op kind worden doorgegeven. En mijn buik begon zo hevig te schudden dat het voelde alsof die bacteriën hun moeder weer voelden aankomen. Na de eerste emotionele, fysieke ontmoeting herpakten we onszelf en gingen we ergens koffie drinken. Voor het eerst hoorde ik haar verhaal. Een verhaal wat ik op de weg terug voor grote delen al vergeten was. Ik was er toch niet helemaal bij en misschien mijn moeder ook niet.

Uit je hoofd, in je lijf

Een trauma klinkt altijd heel groot en er gebeuren uiteraard ook gruwelijke dingen, maar kleine dingen kunnen ook een grote impact hebben. Als baby zijn kleine dingen sowieso grote zaken. Even geen eten krijgen is voor een wezentje zonder tijdsbesef en totale afhankelijkheid veel indrukwekkender dan voor een volwassene. En langdurig niet de voedende ondersteuning van je ouders voelen kan ook als traumatisch worden ervaren. Uit onderzoek blijkt dat deze kinderen uiteindelijk een veel ongezondere leefstijl krijgen, meer met criminaliteit in aanraking komen en minder oud worden.

Een gedissocieerde samenleving

Als je om je heen kijkt zie je een samenleving met een enorme behoefte aan dissociatie. Alcohol, drugs, pijnstillers. Maar ook de bioscoop, de tv, alle social media, halen ons min of meer tijdelijk uit ons lijf. De lijst van verslavingen (met als doel dissociatie) is enorm en zorgt altijd voor een tijdelijke onthechting uit het hier en nu. Ook activiteiten die op het eerste gezicht juist heel ‘embodied’ lijken zoals sporten kunnen door of over het lichaam heen gaan. Vaak wordt sport als gezond gezien maar vooral topsport is meestal ongezond voor het lijf en kan ook een vorm van uit je lijf gaan zijn.

Wat als je je lijf niet kan voelen?

Dat we als levende wezens een lichaam hebben is evident en volkomen logisch; je staat ermee op en je gaat ermee naar bed. Je stopt er eten in, wat er weer uit gaat. Je beweegt ermee en het verandert gedurende je leven met je mee (of je nu wilt of niet). We denken er eigenlijk nooit bij na. Het is er gewoon. Maar in Engeland werd een man op een (voor hem) vreselijke dag wakker en hij voelde zijn lijf niet meer. Het is moeilijk in te denken wat dat betekent. Je bent je continue (onbewust) gewaar van je lijf. Je voelt je voeten op de grond of je billen op de stoel. Ik voel nu mijn handen typen en jij voelt nu dat je een blad vasthoudt. Als je zo meteen opstaat om een glas thee te halen voelt je lijf dat het opstaat en stap voor stap naar de keuken loopt. Deze man, Ian Waterman, voelde niks meer. Niet dat hij zijn pyjama aan had, dat ie in bed lag en dat zijn rechterarm rechts van zijn romp lag.

Embodiment als proces

Een ander interessant fenomeen is het gegeven dat het ervaren van je lijf niet helemaal gelijk hoeft te lopen met je fysieke lichaam. Volgens de Duitse filosoof Thomas Metzinger moeten we het lichaam zien als een concept wat continue van lichaamservaring kan veranderen. Als voorbeeld haalt hij ‘het rubberen hand onderzoek’ aan waarbij je echte hand onder tafel ligt en een plastic hand op de tafel. Vervolgens strijken ze beide handen met een kwastje. Je ziet dus de kwast over de plastic hand gaan en je voelt de kwast op je echte hand. Bij de volgende stap gaan ze met ‘jouw’ plastic hand verder en als ze er met een hamer op slaan, reageer je alsof het je echte hand is. Zijn conclusie: het ik is een continue proces van ons brein. Nu denken we dat dit ons lijf is, maar die ervaring van ons ik is continue in verandering en loopt niet altijd 1 op 1 gelijk met je fysieke lijf. Denk bijvoorbeeld ook aan fantoompijn. Volgens Metzinger leven we in een egotunnel. Wat we zien noemen we de werkelijkheid maar het beeld wat we zien is discutabel en subjectief. Vandaar de metafoor tunnel.

Embodiment als levenspad

Het heeft me enige tijd gekost en mijn vrouw merkt direct aan mijn gedrag als ik het weer te druk heb. Dan wordt ik weer wat minder aanwezig en vergeet ik gedag te zeggen of waar ik mijn telefoon heb gelaten. Maar juist door mijn start ben ik een expert geworden in dissociatie en heb ik inmiddels ook veel ervaring met de antagonist; embodiment!
Inmiddels ben ik al vele jaren directeur van een opleidingsinstituut in massagetherapie, lichaamswerk en vele andere methodes die mensen begeleidt in het zoveel mogelijk aanwezig zijn in je lichaam. In de Opleiding Lichaamsgerichte Coaching en de Opleiding Lichaamsgericht Therapeut zitten de meest effectieve methodes en technieken waar ik zelf veel profijt van heb gehad. Daarbij hebben we ook gekeken wat de basisprinicipes zijn van een goed therapeut. Een vraag die ik ook steevast stel aan mijn gasten in de Esoterra podcast.
Heb ik me zelf inmiddels gevonden? Vast niet, maar ik ben mezelf ook niet meer kwijt!

Stefan van Rossum

Adem met “second wind”?

Een dimensie van het ademen is het verbazingwekkende fenomeen van de ‘second wind’ : een tweede energiepush, waarmee je een dood punt overwint. De meesten onder ons hebben dit in hun jeugd ervaren, toen ze zich volledig inzetten in spel of sport. Juist op het moment dat de uitputting toeslaat en we naar lucht happen, wordt de adem plotseling licht en bewegen we ons vrijwel zonder inspanning, alsof we door een buitengewone kracht gedragen worden. We bewegen ons licht, maar we zijn ons precies bewust van onze grenzen. We weten dat de uitputting heel snel dichterbij komt als we ons teveel inspannen. We weten precies hoe snel we door kunnen gaan of wanneer we langzamer aan moeten doen om de beweging maximaal te benutten. Zolang we deze speciale adem en deze innerlijke houding vasthouden, blijft onze kracht behouden en beschikbaar.

Met een ‘second wind’ komen al onze fysieke, emotionele en mentale vaardigheden samen om ons een buitengewone vitaliteit te bieden. Als we ons leven nauwkeurig onder de loep nemen, vinden we nog andere voorbeelden van deze vitaliteit : momenten van speciaal liefhebben en delen, de laatste hand van een goed uitgevoerd karwei, dansen met gratie, een volkomen verrukkelijke smaak, de bevredigende overgave aan opgespaarde emoties. Of het nou in de vorm is van een zucht, een zachte trilling of golf, onze adem beweegt zich in deze gevallen zonder aarzeling door ons lichaam, zelfs omhoog door de nek en het hoofd en omlaag door het bekken en de benen.

Gelijktijdig met deze vrije adem, stromen onze gevoelens en gedachten met ongewoon gemak en helderheid. Er is een soort heelheid en eenheid in ons, als ons lichaam, onze emoties en onze mind synchroon lopen in een speciale harmonie. De adem blijkt dus een essentiële sleutel te zijn tot de helende kracht in ons. 

Belang van ademwerk ( breathwork )

Bij het voorbereiden van het lichaamsweefsel op ontspanning of beweging, bij het openen van intense gevoelens die diep binnen gehouden werden, bij het helpen focussen tijdens overweldigende gevoelens en gedachten… bij dit alles is het werken met de adem een onmisbaar en krachtig middel.

Adem en het principe van opladen en ontladen

Als we naar de mechanismen van het ademen kijken – de patronen van in- en uitademen – ontdekken we hoe de adem ons snel en diep in onszelf brengt. In essentie is inademen een manier van opladen en uitademen een manier van ontladen. In dit vermogen om onze energie op te bouwen of te verspreiden maken we contact (of falen we in het maken van contact) met onze heelheid. Als we ademen, ontmoeten we op microniveau de patronen van ons leven : de manier waarop onze ‘energie’ begint, aanzwelt, zichzelf in stand houdt, verzacht en een soort oplossing bereikt. Als we heel zijn, als we in contact zijn met ons innerlijk en onze omgeving, vloeien we door een natuurlijke opladings-ontladingscyclus. We bouwen tot een bepaalde grens een reservoir van kracht op, ledigen dit reservoir en beginnen dan opnieuw met het verhogen van de opslag van energie.

Reich

Wilhelm Reich’s formule voor deze golf of pulserende beweging – spanning, oplading, ontlading en dan ontspanning – geeft ons een beginpunt van waaruit we een nog rijker en meer gedetailleerd proces kunnen uitwerken en beschrijven. Elk van ons creëert gecompliceerde, zich herhalende cycli uit de stromende poel van verlangens, impulsen, aarzelingen, frustraties, pauzes, afzonderingen, pieken en dalen die ons dagelijkse leven kenmerken. De therapeut, helpt het individu bij het ervaren van deze energetische cyclus en bij het beter begrijpen en onder controle krijgen van de verschillende patronen die hij gewoonlijk gebruikt om de doorgaande energiestroom te hanteren : bijvoorbeeld zijn neigingen om snel te veel of juist te weinig op te laden, om explosief te ontladen of steeds opnieuw dezelfde golf te herhalen.

Een gezond individu kan de cyclus van het energetische op- en ontladen volledig toelaten. Door onze opwinding te koesteren, bereiken we een punt waarop we volledig kunnen ontladen, zodat er geen energie achter blijft in de vorm van angst. Nu kunnen we de energetische cyclus leven, onze energie naar behoefte reguleren en volledig op- en ontladen, onaangedaan door de maatschappij of haar geïnternaliseerde blokkades.

Tegenstromen

Maar het is niet genoeg om helemaal je eigen energie te accepteren en tot uitdrukking te brengen. Je moet je realiseren dat de omgeving veel eisen en spanningen heeft. Dwarsstromen en tegenstromen zijn een wezenlijk onderdeel van onze energie. Zij zijn essentieel voor onze vitaliteit en heelheid. De vraag is niet of we ons van deze stromen kunnen bevrijden, maar in hoeverre we in staat zijn deze tegenkrachten te absorberen, om te zetten en van richting te laten veranderen in onze interactie met de sterke behoeften en eisen van andere individuen.

Bij elke manifestatie van onze energetische activiteit, of die nou fysiek, emotioneel of cognitief is, treden vroeg of laat begrenzingen en tegenkrachten op die gedeeltelijk de onbewuste structuren worden van onze ‘bodymind’. Tegenpulseringen, de schokken die door onze spieren golven, worden tot statische, ingehouden contracties van ons lichaam : bijvoorbeeld een samengetrokken middenrif, naar voren geschoven bekken of opeengeklemde kaken. Ondraaglijke pijn verandert in lagen van onderdrukte emotie : bijvoorbeeld ingeslikte trots, hartzeer, ingehouden woede. En ons denken houdt zichzelf voor de gek in een grandioze poging om helderheid en zekerheid te krijgen : al te ambitieuze plannen voor individuele en sociale hervorming, fantasieën van alwetende helderheid over onze gevoelens en lichamen, aanhoudende pogingen om onze theorieën completer en consistenter te maken.

Omgaan met blokkades

In de ademtherapie, vinden we in body en mind barrières op de vrije doorgang naar onze vitaliteit. Deze barrières zijn er ook, omdat de verhoging en expansie van onze energie deze oppositie nodig heeft. Samengetrokken spieren kunnen beweging tegenhouden, maar ze kunnen ook een stuwende kracht worden. Woede kan destructief zijn of getransformeerd worden in creatieve kracht. En kennis kan dogmatisch zijn of de deur worden naar het delen en openen van nieuwe mogelijkheden. Het is belangrijk dat we ons realiseren dat de continuïteit van onze energie afhangt van deze oppositie en dat de heling en transformatie van onszelf ligt in de interactie met en assimilatie van de krachten die ons het meest tegenwerken.

We hebben de stimulans en verrijking nodig van de onvermijdelijke waterval van nieuwe en conflicterende energieën waarop we in ons leven stoten. Maar vanaf het begin, zelfs in de baarmoeder, ontkennen, onderdrukken of verstoren we deze krachten, uit angst voor pijn en verwarring. In onze kindertijd bouwen we beschermende patronen op om bedreigende energie van buiten te hanteren.

Lichaamspantser

We kunnen dit in onze lichamen zien : als ik in een permanente staat van paraatheid ben, zullen mijn weefsel en spieren chronisch samengetrokken zijn. Als ik bang ben om te reageren omdat er pijn op kan volgen, word ik apathisch en slap. Als ons natuurlijke verdedigingssysteem (hoewel het niet langer adequaat is) een gewoonte wordt in ons lichaam en in onze houding, hebben we een pantser ontwikkeld tegen leven in het hier en nu. Reich zag dit pantser als een serie starre ringen rond het lichaam. Onze natuurlijke, spontane beweging – een fijne vibratie van stromende energie en gevoel door ons lichaam – is gebroken door deze onbeweeglijke segmenten rond ogen, mond, borst, middenrif, buik en bekken. Elk segment van het pantser bevat een deel van ons karakter; de manier waarop we gewoonlijk met onszelf en de maatschappij omgaan. Reich zag het pantser als een samentrekking van het spierstelsel. Maar een pantser kan ook apathie zijn en bestaan uit weefsel dat los en slap is.

Zowel bij een hard als een zacht pantser onderdrukken we tot op grote hoogte ons bewustzijn van de houdingen die we opgesloten hebben in body en mind. De segmenten kunnen op een speciale manier georganiseerd zijn, bijvoorbeeld meer rond een vooruitgeschoven bekken en afhangende schouders of meer rond een holle rug en een uitgerekte nek. Het is duidelijk dat dit te maken heeft met de algemene patronen die ontstonden in onze kindertijd. Deze patronen openbaren onze karakterstructuur; de meest vastgeroeste houding die we zorgvuldig ontwikkeld hebben om de tegenkrachten aan te kunnen.

Wil je meer weten over adem en ademwerk? Bekijk dan de cursus “Werken met adem I’ of luister deze podcast.

Rolfing; wat is dat?

Rolfing heeft al vele jaren een warm plekje in mijn hart. Tientallen jaren geleden reed ik al naar Amstelveen om een Rolfingsessie te ervaren. Toen waren er nog maar 1 of 2 Rolfers in Nederland. Het werk van Ida Rolf kende ik via Anatomy Trains waar ik diverse cursussen volgde. Een prachtige methode om mensen meer in hun lijf te krijgen en in balans met de altijd aanwezige zwaartekracht. Structural Alignment heet dat.

Bert Schmitz ken ik van de European Rolfing Association die sinds vorig jaar ook in Nederland een prachtig cursusprogramma aanbiedt. Met diverse introcursussen op het gebied van anatomie, aanraking en beweging leer je de basics van Rolfing. Bert heeft al vele jaren ervaring en heeft Rolfing geleerd in/ op Esalen. Hét lichaamswerkinstituut in de jaren ’70 en nog ver daarna.

Over Bert Schmitz

In mijn psychologische werkwijze maak ik gebruik van de verfijnde en subtiele netwerken die lichaam en geest verbinden. Naast mijn opleiding tot psycholoog, psychotherapeut en Rolfing®, heb ik me meditatie en westerse psychotherapeutische methoden eigen gemaakt via Tibetaans boeddhistische retraites en opleidingen in het buitenland.

Rolfing in Europa

Als psycholoog, psychotherapeut, mindfulness trainer en lichaamsgericht therapeut Rolfing® woon/werkte ik de laatste 30 jaar in Florence, Italië en Zürich, Zwitserland en werkte ook met expats in die landen. Sinds 2016 woon/werk ik in het Leudal, Haelen nabij Roermond.

Met mijn vrouw Bernadette ontwikkelde ik de methode Bodymindfulness, waarbij we via individuele trajecten , workshops en trainingen voor een open publiek en internationaal (Europa en USA) het mindfulness erfgoed openlegde.

Rolfing en andere werkzaamheden

Ik heb een psychotherapeutische praktijk in Haelen, ik ben staflid in de opleiding voor structurele integratie volgens de methode van Dr Ida Rolf, bij “The European Guild of Structural Integration, EGSI” en verantwoordelijk voor de klinische en neuropsychologische scholing binnen de opleiding. Ik geef onderwijs in Connexxion, en verzorg daar de PSBK, (psycho sociale basiskennis) en de psychosociale na-en bij-scholing volgens de Plato eindtermen verplicht voor zorgverleners. Ik organiseer 8 weekse mindfulness trainingen.

Mijn persoonlijke en professionele ontwikkeling

Mijn doctoraal studie in Psychologische persoonlijkheidsleer aan de universiteit van Amsterdam. Mijn verblijf en studies in Esalen, Big Sur California. Mijn twintig jarig contact met Bob Moore, een healer en spiritueel leraar, waar ik mijn inzicht verdiepte in de synthese van energie psychologie, mindfulness, chakra psychologie en meditatie binnen een lifespan perspectief. Dankbaar voor ontmoetingen met Bob Moore, Sogyal Rinpoche, Jack Kornfield, Stan Grof, Joan Hallifax, Charlotte Selver, Trungpa Rinpoche, Krishnamurti, Dick Price, Ida Rolf, Frank Ostaseski, Jon Kabat-Zinn, Joseph Campbell.
In 2014 gaf ik een TED talk in Roermond over Identity free space en de Griekse concepten over tijd Chronos en Kairos

Rolfing Workshops Amsterdam

Op onze locatie in Amsterdam (Esoterra Akademie) bieden we i.s.m. het dr. Ida Rolf Institute Europe verschillende Rolfing Workshops.

Focusing of focussen?

Focusing heeft al langere tijd mijn aandacht. Ooit heb ik er wat cursussen in gedaan en in de loop der tijd er mijn eigen ding van gemaakt. En in onze opleidingen krijgt het ook de nodige aandacht. Tijd om de boel eens af te stoffen en te praten met de expert (zelf zou ze zeggen zet in plaats van ‘de’ maar ‘een’) over focussen; Aaffien de Vries
Focusing is volgens haar een bijzonder vriendelijke en uiterst krachtige methode om in contact te komen met ontstane blokkades én met de oorspronkelijke wil tot leven.

Focusing is leven

Leven betekent bewegen, groeien. Er is een innerlijke drang, een wil tot leven, life wants to live. Een niet te stoppen drang om tot volle wasdom te komen. Soms stokt er iets in het proces, de energie zoekt dan een andere uitweg. Er ontstaan problemen of je hebt het gevoel dat het beter moet kunnen. Dat gevoel klopt. Focusing leidt naar die betere weg.

Ik heb meer dan 30 jaar ervaring met Focusing, zowel in mijn eigen leven als in het contact met cliënten en in de cursussen die ik heb gegeven. Vanuit deze ervaring leer ik ook jou graag deze prachtige methodiek om ”iets in je lijf te voelen, daar aandacht aan te geven en zo de richting van jouw leven te (her)vinden”.

Focusing is een waardevolle aanvulling op de kennis en vaardigheden van professionals in de zorg en welzijnssector. Het verdiept en verhoogt de effectiviteit. Op deze site vind je informatie over hoe Focusing is in te passen in jouw benadering of therapie, wat de mogelijkheden zijn voor geaccrediteerde bijscholing en wat de ervaringen zijn van deelnemers aan de cursussen.

Over Aaffien de Vries

Aaffien is focusbegeleider, -trainer en opleider. Zij is gecertificeerd door The International Focusing Institute New York. Als coördinerend opleider verzorgt zij zowel de opleiding tot focusbegeleider als tot focustrainer. Zij is initiatiefnemer en hoofddocent van de Specialisatie Focusing in Therapie. Aaffien is tevens Counselor Existentieel Welzijn. De opleiding daartoe volgde ze bij Mia Leijssen (KU Leuven). De supervisoren training ontving ze van Marijke Baljon.
Sinds 2008 houdt ze zich full time bezig met focusactiviteiten: Individuele begeleiding, cursussen en workshops voor particulieren en professionals en opleidingen. Zij geeft trainingen en workshops in binnen- en buitenland (o.a. USA, Zwitserland, Canada, Spanje, Mexico).
Aaffien was jarenlang als adviseur verbonden aan de kerngroep van het Focusnetwerk Nederland. Zij maakte deel uit van het internationale docententeam van de jaarlijkse Certifying Weeklong in New York en van verschillende werkgroepen van The International Focusing Institute.

Luisterwaaier

Ze schreef de luisterwaaier: “Echt luisteren werkt transformerend”, een handleiding voor een focusing proces. Het geeft praktische tips en concrete zinnetjes die helpen contact te maken met iets dat je in de weg zit. Iets waar je van af wilt, wat je op wilt lossen, maar dat blijft terugkomen; een blokkade waar je tegen aan blijft lopen, emoties die je (dreigen te) overweldigen of emoties waar je niet bij lijkt te kunnen komen. Het reikt handvatten aan om op een meer vriendelijke en groeizame manier om te gaan met jezelf én voor een meer vruchtbare communicatie met anderen, cliënten, collega’s, vrienden, familie, etc. Je hoeft geen oplossingen te zoeken of aan te dragen. Die vinden zichzelf … onverwacht … verrassend … Deze manier van luisteren brengt rust én levenslust. De waaier is ook in een Engelse versie beschikbaar.

“Ik ken het zoet en het bitter van het leven van binnenuit. Ik heb ervaren in mijzelf en met vele cliënten dat het leven vooruit wil en dat er in ons niets is dat iets kwaads voor ons wil (zelfs al lijkt dat soms wel zo). Ik vind het een voorrecht en een uitdaging om samen met cliënten verbinding te maken met dat wat ons leven zo moeilijk lijkt te maken. De verbinding brengt het leven weer in beweging, daar vertrouw ik op. Altijd!”

Je bent wat je eet

Je bent wat je eet. Ik ben daar ook van overtuigd. Ik probeer dan ook zo gezond mogelijk te eten maar daar wordt het meteen verwarrend voor me. Wat is gezond? Heb ik supplementen nodig en zo ja welke? De ene keer hoor je dit, daarna hoor je het tegenovergestelde. Er valt voor mij geen touw aan vast te knopen. Tijd dus voor een nuchtere blik op voeding. Gelukkig wilde Yneke me te woord staan en me wat informatie geven. Zeer verhelderend en ik heb direct mijn voedingspatroon aangepast.

Yneke woont in hetzelfde dorp als ik (Amerongen) en we houden allebei van fietsen. Toch hadden we een ‘outsider’ nodig (Bram Bakker) om ons aan elkaar te matchen. Maar nu hebben we meteen een Amerongse Bond voor Werelverbeterende Opleidingen opgezet. Want Yneke is directeur van de AVLEG en het was een bijzonder leuke en leerzame ontmoeting.

“Wist jij dat kauwen ook invloed heeft op je cognitieve functies?”

Yneke Kootstra

We spraken over de verwarring rondom eten. Dat eten niet alleen bouwstenen zijn voor je lijf maar ook cognitieve, fysiologische en sociale functies heeft. Kan ik vlees en zuivel eten? Wat is de waarde van supplementen etc.

Voeding en vertering

Yneke stelt jezelf eens voor:“Toen ik als coach werkte voor het tv-programma De Afvallers van SBS6, zag ik hoe effectief het is om in kleine stapjes mensen weer zelfvertrouwen te geven: dat ze het zelf kunnen en dat van de bank afkomen de grootste eerste stap is. Maar er was geen opleiding voor deze integrale aanpak die mensen zelf verantwoordelijk leert maken voor hun eigen leefstijl. Inmiddels heeft de Academie niet alleen veel enthousiaste studenten opgeleid, maar heb ik de leukste collega’s die ik me kan wensen.”

CV

Werkervaring: Het begeleiden van mensen naar een gezonder leef- en eetpatroon via voeding en beweging, en het begeleiden van duursporters. Het opzetten van leefstijltrajecten voor bedrijven.

In haar vrije tijd is Yneke een fanatieke mountainbiker.

Opleidingen: Humane Voeding (Wageningen University & Research)

Werkzaam als: voedingskundige, leefstijlcoach, auteur (o.a. de afvallers XXL, Jouw Personal Health Coach), docent en directeur AVLEG en lid van de Nederlandse Academie voor Voedingswetenschappen (NAV)

www.avleg.nl