• Topbar

    • Sinds 1998
    • Massagetherapie & Lichaamswerk
    • 1000+ cursisten
    • Amsterdam, Bilthoven & Eindhoven
    • CPION & SKB geaccrediteerd

  • Jos Olgers, Grenzen & ethiek

    Een van de meest beluisterde podcasts van vorig seizoen was die met Jos Olgers. Vandaar dat we Jos terugvroegen voor nog een podcast interview. Dit keer over het thema grenzen en ethiek.
    Ook een belangrijk thema voor elke therapeut om eens goed over na te denken.

    Vragen aan oud studenten over de opleiding massagetherapeut (deel 2)

    Deel 2 van de vragen aan een aantal oud studenten over onze opleiding massagetherapeut. Wat kun je verwachten van de vakken, de lessen, de docenten en elkaar.

    Vragen aan oud studenten (deel 1)

    Wat kun je verwachten van de opleiding massagetherapeut? Een aantal oud studenten geeft antwoord op deze vraag en vele andere vragen die belangrijk zijn om te stellen als je overweegt om bij Esoterra de opleiding massagetherapeut te volgen.

    Waarom kiezen voor Esoterra?

    We vroegen een aantal oud-studenten waarom ze voor Esoterra hebben gekozen.

    Opleiding Masseur & Massagetherapeut

    Opleiding Lichaamsgerichte Coaching

    Opleiding Lichaamsgericht Traumatherapeut

    Veel mensen denken bij bekkenklachten aan klachten die alleen bij zwangere vrouwen (overigens; we hebben een fantastische cursus zwangerschapsmassage) of ouderen voorkomen maar dat is een misvatting. Alleen al door de complexe samenstelling van het bekken, bestaande uit botten, banden, fascia en organen, kan in dit gebied een breed scala aan klachten ontstaan. Ook de functie van het bekkengebied kan klachten veroorzaken. Het bekken[1]gebied ‘draagt’ namelijk de romp en ‘ontvangt’ ook de benen. De samenwerking tussen deze gebieden veroorzaakt geregeld problemen.

    De aanwezigheid van beenlengteverschil, kyfose of lordose, is van invloed op het bekkengebied. Klachten kunnen dus ontstaan door zowel de houding en inzet van het lichaam als ook door de organen in het bekkengebied. Denk maar aan menstruatiepijn.

    Het bekken is een complexe regio die wordt begrensd door de lage rug, de navellijn, de onderkant van de bilnaad en het schaambeen. Het bekken vormt een centraal punt in ons lichaam: het is zeer belangrijk voor de stabiliteit van het lichaam, maar biedt ook de ruimte waarin organen worden beschermd. Het bekken functioneert hierbij als een ring, welke bestaat uit botten, gewrichten, banden en spieren.

    Een van de belangrijkste spieren in het bekkengebied is de psoas. Daarover kun je meer te weten komen via onze podcast of volg de cursus psoas release,

    Oorzaken van klachten

    Er is een grote diversiteit aan bekkenklachten mogelijk. De oorsprong van deze klachten kan verschillen. Het is daarom belangrijk onderscheid te maken tussen bekkenklachten veroorzaakt vanuit het heupgewricht, de lage rug, of daadwerkelijk het bekken. Echter, de oorzaak van chronische bekkenklachten kan ook op mentaal gebied worden gevonden. Emotionele problemen, stress of andere psychologische druk in het dagelijks leven kan zorgen voor onnodig veel spanning op de (bekkenbodem)spieren, die op langere termijn negatieve consequenties kan hebben. Grote druk of stress kunnen klachten verergeren of in stand houden. 

    In de cursus klachtgericht masseren behandelen we de spieren die door klachten in het bekkengebied worden beïnvloed.

    bekkenklachten

    Sacrum; een heilig been?

    Waarom het heiligbeen of sacrum deze naam heeft is onbekend. De meest voorkomende theorie is dat het sacrum de wonderlijke voortplantingskanalen herbergt. Een andere theorie gaat uit van het feit dat het heiligbeen het laatste botstuk is wat vergaat als iemand begraven is.

    Interessant is dat je sacrum volgens veel Oosterse vechtsporten je ‘hara’ huisvest. Je hara is je krachtcentrum (denk aan hara kiri). Het woord Hara komt uit het Japans en betekent letterlijk ‘buik’. Als je goed verankerd bent in je buik-bekkenruimte betekent dit dat je ook goed geaard bent.

    SI-klachten

    De sacro-iliacaalgewrichten (SI-gewrichten) verbinden het heiligbeen met het bekken en zijn daarmee ook de directe verbinding tussen de rug en de benen. De SI-gewrichten zijn vrij stevig aan elkaar verbonden en kunnen niet heel veel bewegen. Bekkenklachten die bij dit gewricht kunnen ontstaan zijn, net als andere gewrichten, overbelasting en ontsteking veroorzaakt door:

    • Trauma (val of verstappen)
    • Overbelasting
    • Verkeerde houding
    • Obesitas
    • Zwangerschap
    • Infectie van de spierpeesaanhechting

    Veel aandoeningen zijn echter niet te diagnosticeren. De pijn wordt direct in het gebied ervaren maar kan ook uitstralen naar het gehele been of naar de rug.

    Bekkeninstabiliteit

    bekkenklachten

    Bekkeninstabiliteit (symfysiolyse) is het meest bekend als een zwangerschapsklacht. Zo’n 50% à 60% van de zwangere vrouwen heeft hier last van. Niet iedereen ervaart heftige bekkenklachten, maar enkele vrouwen moeten de laatste maanden van de zwangerschap aan bed gekluisterd doorbrengen.

    Daarnaast kunnen ongelukken een bekkeninstabiliteit veroorzaken. De botten van het bekken worden bijeengehouden door diverse banden. Vanaf de 20e week van de zwangerschap verweken de banden in het lichaam door de aanmaak van het zwangerschapshormoon relaxine. De reden hiervan is een grotere flexibiliteit bij het baren zodat de baby het bekken beter kan passeren.

    Deze verweking vindt plaats bij alle gewrichten. Soms kan dit door de cliënt zelf opgemerkt worden doordat zij beweeglijker wordt in de gewrichten. De knie of elleboog kan meer gestrekt worden dan normaal. De verweking vindt ook plaats bij de bekkenverbindingen. Voor de bevalling is een grotere beweeglijkheid gunstig omdat de baby dan beter het bekken kan passeren.

    Bij sommige vrouwen neemt deze verweking een extremere vorm aan wat de bekken-instabiliteitsklachten veroorzaakt.

    Men onderscheidt vier vormen van bekkeninstabiliteit.

    1. Hormonale bekkeninstabiliteit
    2. Mechanische bekkeninstabiliteit
    3. Een combinatie van hormonale en mechanische bekkeninstabiliteit
    4. Bekkeninstabiliteit als gevolg van een ongeluk of sportblessure

    De klachten die door bekkeninstabiliteit ontstaan zijn pijn in de onderrug en het bekkengebied.

    Hernia (nucleus pulposis)

    Een hernia is een ander woord voor uitstulping. Een uitstulping van de tussenwervelschijf wordt ook wel een Hernia Nuclei Pulposi (HNP) genoemd. Zodra deze uitstulping op een zenuw drukt ontstaan er pijnklachten in de rug of het been. Een rughernia (hernia’s komen ook op andere plekken voor) vindt meestal plaats tussen de onderste twee lendenwervels (L4-L5) of tussen de onderste lendenwervel en het heiligbeen (L5-S1).

    Naast pijn in de rug, ter hoogte van de beknelling, wordt er ook een scherpe pijn in de bil en/of been ervaren. Dit kan doortrekken tot in de voet. Bepaalde bewegingen of houdingen verergeren of verminderen de pijn. Verlammingsverschijnselen kunnen ook voorkomen. Hernia’s komen in verschillende gradaties voor; sommige mensen kunnen niet meer lopen en anderen ervaren weinig tot geen pijn.

    bekkenklachten

    Piriformis syndroom

    De piriformis is de grootste van de laterale rotators van de heup; de piriformis geeft een laterale rotatie van de heup en een abductie van de heup in flexie. De grote beenzenuw (Nervus ischiadicus) kan bekneld raken als de m. piriformis wordt ingekort. Het piriformis syndroom is niet gelijk aan sciatica. De laatste term is een verzamelnaam voor pijnen langs de grote beenzenuw. De piriformis kan bij een hogere spiertonus, verkorting of verdikking tegen de grote beenzenuw aandrukken. Langdurig met het gewicht op één been staan kan de piriformis nadelig beïnvloeden. Ook lang zitten kan de klacht veroorzaken of verergeren. Ook het veelvuldig wijdbeens zitten (bij een dikke buik) kan deze klacht veroorzaken.

    Andere oorzaken kunnen zijn:

    • Obesitas
    • Diabetes
    • Artritis
    • Hormonale wijzigingen
    • De ziekte van Lyme

    Er zijn twee herkenbare potentiële oorzaken voor het piriformis syndroom. De eerste oorzaak is het gedurende lange periodes stilzitten op een dag, wat kan zorgen voor tintelingen in de spier. De tweede oorzaak is een letsel in het achterwerk, ontstaan door een val, ongeluk of een port[1]blessure. Door een dergelijk letsel kan de piriformis opzwellen en zo de heupzenuw irriteren. Klachten kunnen zijn:

    • Pijnlijke bil (eenzijdig)
    • Pijn in de onderrug
    • Uitstraling van pijn naar het been
    • Tintelingen of dof gevoel in het been of de voet
    • Pijn verergert bij zitten of buigen van de knie
    • Pijn verergert bij staan of lopen
    • Pijn verergert bij endorotatie (naar binnen draaien)

    Overigens loopt de grote beenzenuw bij de meeste mensen onder de piriformis door maar hij kan ook door de piriformis (splits zich in twee buiken) of erboven lopen.

    Spierpijn

    Als het over spierpijn gaat denk ik meteen aan die ene avond lang geleden……Als 17jarige puber wilde ik breed en gespierd zijn als Bruce Lee of Schwarzenegger. Dus ging ik op een donderdagavond op de fiets naar de sportschool in Doorn. De hele avond zat ik aan allerlei apparaten om mijn biceps te laten groeien. Voldaan fietste ik s’avonds weer terug en voelde ‘iets’ in mijn armen gebeuren. De volgende ochtend werd ik gillend wakker en ik kon mijn armen niet meer strekken. In paniek dacht ik de rest van mijn leven door te moeten brengen met armen die niet konden strekken. Met veel pijn en moeite kon ik me aankleden en werd de pijn in de loop van de dag minder.

    Spierpijn we kennen het allemaal wel. Na een fanatieke inspanning of op een andere manier. Spierpijn is niet altijd hetzelfde. De symptomen van spierpijn kunnen erg van mekaar verschillen. Rugpijn is bijvoorbeeld helemaal anders dan spierpijn in de benen. Ze moeten ook anders behandeld worden. Er moet ook onderscheid gemaakt worden tussen verschillende categorieën spierpijn. Dat wil zeggen dat een kneuzing of een verstuiking ook onder spierpijn kan vallen, maar de behandeling kan hierbij anders zijn. Een blessure dien je ook anders te behandelen dan spierpijn die vanzelf opspringt. Maar zoals het gezegde gaat. ‘Beter voorkomen dan genezen’.

    Spierpijn is pijn in je spieren en wordt ook wel myalgie genoemd. Je spieren zijn verantwoordelijk voor de bewegelijkheid van je skelet. Je kunt verschillende bewegingen maken doordat je spieren afwisselend samentrekken of ontspannen. 

    Spierpijn is iets wat je als massagetherapeut goed kunt behandelen. Daar zijn diverse methoden voor die je bij ons kunt leren. Van stevig tot subtiel:

    Er zijn twee vormennamelijk vroege en verlate spierpijnen. Vroege spierpijn is een brandend gevoel in je spieren dat ontstaat tijdens of vlak na inspanning. Deze pijn wordt veroorzaakt door opstapeling van melkzuur in je spieren, die de zenuwuiteinden prikkelen waardoor pijn ontstaat. Melkzuur is een afvalstof die ontstaat bij het maken van energie uit glucose (suiker). Deze afvalstof wordt afgebroken in je lever. Als er meer melkzuur wordt geproduceerd dan je lever af kan breken, hoopt het melkzuur zich op in je spieren en krijg je last van verzuring. Je spieren voelen dan verkrampt aan. 

    Verlate spierpijn

    spierpijnEen andere vorm van spierpijn is verlate spierpijn. Deze spierpijn krijg je pas 24 tot 48 uur nadat je hebt gesport. Verlate spierpijn wordt veroorzaakt door hele kleine scheurtjes in je spiervezels, waardoor je spieren pijn doen en minder belastbaar zijn. Deze spierscheurtjes zijn zo klein dat ze niet slecht voor je zijn. De scheurtjes zorgen er juist voor dat je sterker wordt. Je lichaam gaat de scheurtjes herstellen en er ontstaat een supercompensatie. Dat wil zeggen dat je lichaam zich herstelt boven het oorspronkelijke niveau en zich voorbereidt op de volgende zware belasting door extra spiervezels aan te maken.

    Bij een sportblessure, kneuzing, verstuiking of verstijving, is het belangrijk dat het getroffen deel direct wordt afgekoeld met ijs. Leg het lichaamsdeel zoveel mogelijk omhoog, om te voorkomen dat er teveel bloed in stroomt waardoor het nog meer op gaat zwellen Neem hiernaast meer rust dan normaal. Om de pijn verder te verzachten kun je eventueel nog een paracetamol of andere pijnstiller nemen.  

     

    Oorzaak van spierpijn

    Vroege spierpijn wordt dus veroorzaakt door ophoping van melkzuur in je spieren. Verlate spierpijn wordt veroorzaakt door minuscule spierscheurtjes in je spiervezels. Deze spierpijnspierscheurtjes kunnen ontstaan door overbelasting. Ook kan het zijn dat je spierpijn krijgt door een slechte warming-up. Verder kun je spierpijn krijgen als je van een warme naar koude omgeving gaat. 

    Spierpijn kan ook een symptoom zijn van andere ziektes. Dan wordt de pijn vaak veroorzaakt door het vrijkomen van stoffen door spierbeschadigingen, zoals bij fibromyalgie. Ook kun je ook spierpijn krijgen als gevolg van een ontsteking, bijvoorbeeld bij longontsteking. Daarnaast kun je ook last van pijn in je spieren hebben, als je griep of een andere virale infectie hebt. 

    Als je spierpijn hebt, heb je meestal last van een zeurende pijn in de aangedane spier. Je spier kan stijf zijn. Als je op de spier drukt, neemt de pijn toe. Welke spieren pijn doen is afhankelijk van welke spieren je getraind of overbelast hebt, maar spierpijn in de armen, benen of buik komt vaak voor. Ook je rugspieren kunnen overbelast raken, waardoor je (lage) rugpijn krijgt. Daarnaast kan pijn in je nek tot hoofdpijn leiden. 

    Veel klachten aan de spieren kunnen ook ontstaan door langdurige onbewuste aanspanning van de spieren. Vooral de schouderspieren worden bij stress onnodig lang aangespannen. Dit geeft stijve spieren met allerlei symptomen tot gevolg. Om de schouderspieren goed los te masseren kun je de cursus schouderklachten masseren volgen.

     

    Preventie

    Door een goede warming-up te doen, bereid je je spieren voor op de inspanning die gaat komen. Je bloed gaat sneller stromen en je spieren worden warmer. Daardoor is de kans op spierscheurtjes kleiner. Ook is het belangrijk om na de inspanning een cooling-down te doen. Door de inspanning geleidelijk af te bouwen, past je lichaam zich beter aan aan de overgang van inspanning naar rust. 

    Verder is het belangrijk dat je je spieren na inspanning laat herstellen. De spierscheurtjes die zijn ontstaan moeten worden hersteld. Als je niet genoeg rust houdt na de inspanning, kan er ook geen supercompensatie optreden. Hieronder een overzicht van maatregelen waarmee je spierpijn kunt voorkomen.

    • Beweging is erg belangrijk.
    • Aangepaste fitnessoefeningen voor beginners.
    • Zwaardere fitnessoefeningen voor gevorderde.
    • Buig altijd je rug mooi recht.
    • Als je vaak stilstaat, buig na lichtjes door je knieën.
    • Als je moe bent, laat je spieren dan rusten.
    • Zorg altijd voor een goede werkhouding tijdens het werken.
    • Neem regelmatig een warm bad.
    • Laat je spieren masseren!

    Bronnen:

    • Gezondheidsplein
    • Mens & Gezondheid

    Gerelateerd lesaanbod

    Onderstaande cursussen en opleidingen gaan dieper in op bekkenklachten en hoe je deze kunt behandelen.

    Een van de meest beluisterde podcasts van vorig seizoen was die met Jos Olgers. Vandaar dat we Jos terugvroegen voor nog een podcast interview. Dit keer over het thema grenzen en ethiek. 
    En een belangrijk thema voor elke therapeut om eens goed over na te denken.

    Met welke grenzen dien je rekening te houden en hoe zet jij die persoonlijk? Met welke dilemma’s krijg je te maken als het gaat over grenzen en therapie?
    Dit en meer bespreken we in deze podcast.

    Wanneer je meer wilt lezen over dit onderwerp bestel dan Jos’ boek ‘Profiel van de therapeut’ over de grondbeginselen van goed therapeutschap.

    Maarten Haalboom heeft een set kaarten ontwikkeld en een bijgevoegd boek geschreven; het gevoelsorkest. Het gaat erover dat onze gevoelens als een orkest samen spelen. met een solist, muzikanten op de achtergrond en een dirigent. Met dit gevoelsorkest heeft Maarten Haalboom een (internationaal) middel ontwikkeld die inzicht geven in onze gevoelswereld.

    “Telkens weer geniet ik ervan als ik zie dat mensen ruimte maken voor wie ze wezenlijk zijn. Onze trainingen nodigen mensen uit daarmee in de spiegel te kijken. Het innerlijk onderzoek levert dan op dat je meer kunt gaan genieten van wat echt bij je hoort en dat je kunt loslaten wat niet meer met jou in overeenstemming is. Hoe jonger je de kans krijgt of grijpt om dat te doen, des te beter. Vandaar dat mijn wortels in het onderwijs liggen en ik graag met kinderen, ouders en leerkrachten werk. Daarnaast vind ik het lichaam fascinerend, vandaar mijn aandacht voor lichaamswerk en resonantie(klank).
    Door zelf trainingen te volgen en het leven te omarmen ontwikkelt zich mijn manier van werken, ook vandaag, ook morgen, met als doel mijn potentieel te leven en in de wereld te zetten. Let’s swing!”

    Over Marja de Vries

    Marja de Vries (1954) studeerde biologie en ecologie en werkte ruim 10 jaar als textielkunstenares. Op zoek naar inzicht in hoe wij als mensen in harmonie met de natuur kunnen leven, bezocht ze verschillende inheemse culturen. Ze heeft gekozen voor een intensieve persoonlijke en spirituele ontwikkeling, onder andere op basis van Noord Amerikaanse inheemse wijsheid. Ze is in staat het grote overzicht te zien en heeft een heldere toekomstvisie. Sinds 2003 richt ze zich op transformatie van leren en onderwijs zo dat het in overeenstemming zal zijn met wie we – en de kinderen – in essentie zijn en op het creëren van een wereld waarin alles en iedereen in harmonie met al het andere kan leven.

    De hele olifant in beeld

    Als eerste stap in die richting schreef ze het boek De Hele Olifant in Beeld dat in 2007 gepubliceerd werd en waarvan inmiddels zo’n 20.000 exemplaren zijn verkocht. Sinds het verschijnen van dit boek wordt ze regelmatig en door vele uiteenlopende organisaties uitgenodigd voor het geven van presentaties hierover. In 2012 is het boek in het Engels gepubliceerd als The Whole Elephant Revealed en in 2014 in het Duits als Nur der ganze Elefant ist die Wahrheit. In oktober 2014 is haar tweede boek, Samenlevingen in Balans, naar een toekomst in harmonie met de universele wetten verschenen. Dit boek gaat over samenlevingen waarbij inzicht in de universele wetmatigheden een inherent onderdeel is van alle aspecten van de cultuur. Op dit moment werkt ze aan haar derde boek over vormen van organisatie binnen zulke ‘Samenlevingen in Balans’ in lijn met de universele wetmatigheden. Dit zijn egalitaire vormen van organisatie waarbij het Leven centraal staat.

    marja de vries
    xr:d:DAFX19ILZ-0:19,j:2017960002,t:23011616

    De podcast

    Een enorm boeiend gesprek of eigenlijk meer een lezing maar zeer de moeite waard. Het boek staat ook in mijn top tien van beste boeken die ik dat jaar heb gelezen. Een aanrader dus.

    De hele olifant in beeld: een synthese van de gemeenschappelijke inzichten van vele wijsheidstradities én recente baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen!

    Marja de Vries biedt met De hele olifant in beeld inzicht in het bestaan en de werking van Universele Wetten en de Gulden Snede. Het boek is een synthese van de gemeenschappelijke inzichten van vele verschillende wijsheidstradities en recente baanbrekende wetenschappelijke ontdekkingen die met deze eeuwenoude inzichten overeenstemmen. De Vries maakt zo in feite een geheel nieuw wereldbeeld zichtbaar. Het wordt mogelijk om te begrijpen wat er nodig is om de balans in zowel onszelf als de wereld te herstellen. Omdat deze wetmatigheden een universeel karakter hebben, zijn ze van toepassing op alle aspecten van ons individuele en maatschappelijke leven. Ze kunnen dan ook gebruikt worden als uitgangspunt bij alle persoonlijke en maatschappelijke vernieuwingen, die tot doel hebben meer in harmonie te zijn met onszelf en met het grotere geheel.

    Als geboren wereldverbeteraar had ik op mijn 27e mijn roeping gevonden; met mijn stoelmassages ging ik allerlei bedrijven en evenementen af om de mensen lekker te masseren. Dé snelste manier om wereldvrede te bewerkstellingen. Want als je goed in je vel zit, ga je geen ruzie maken of voel je geen haat (of angst). Als je net gemasseerd bent, ga je geen wapens pakken om verder oorlog te voeren. Nee, iedereen die na de massage weer rechtop gaat zitten, ziet er lief en vredig uit. Snoezelig bijna. De medewerkers van de bedrijven waar ik masseerde gaven aan dat de sfeer beter was op de dag dat de stoelmasseur langskwam.

    Nog meer wereldvrede

    Om het redden van de wereld te versnellen ging ik ook andere stoelmasseurs inzetten en we gaven stoelmassagecursussen zodat nog meer masseurs aan de slag konden.

    Een bijkomend effect van al die mensen stoelmasseren was, dat ze zo kennis maakten met massage. Voor een groot aantal mensen was dit een eerste, veilige stap naar een volledige lichaamsmassage op de tafel.

    Na een aantal jaren stoelmassage werd ik mysterie guest voor Massage Magazine. Ik liet me masseren en schreef daarna in het blad wat ik ervan vond. Zo ontdekte ik dat de kwaliteit van de masseurs in Nederland best wisselend was. Je kon zomaar een hele slechte massage krijgen voor een professionele prijs.

    Een ‘defining moment’ was de dag dat ik in een sauna zat te wachten op mijn masseur en een stel achter me net een massage gehad. “Dat moeten we maar niet meer doen” waren ze het eens. De massage was niet naar wens. Snel daarna kwam de masseur mij ophalen en wist ik precies wat ze bedoelden: de massage was inderdaad niet goed.

    Van stoel naar tafel

    Zo kwam een nieuw hoofdstuk in mijn missie als wereldverbeteraar, want als mensen dan uiteindelijk zover waren dat ze een massage voor hunzelf boekten, moest het natuurlijk wel zo’n goede massage zijn dat ze een maand later weer wilden, én dat ze al hun vrienden en familie ook overtuigden om zich te laten masseren.

    Ik begon een massageopleiding met als doelstelling; iedereen die door onze oud-studenten wordt gemasseerd, wil nog een keer gemasseerd worden en zal rondbazuinen hoe fijn het was! Zo ben ik al tien jaar bezig dit doel te verwezenlijken en we zijn heel goed bezig. Van onze oud studenten hoor ik dat ze zo’n 75% vaste klanten hebben. Dat zijn dus mensen die terugkomen voor meer. Goed bezig maar de eerste les na de lockdown van drie maanden ontdekte ik dat ik het al die tijd verkeerd had.

    Ik ging als wereldverbeteraar de wereld niet redden door iedereen een goede massage te geven. Ik was heel dichtbij én ik zat er helemaal naast. Nu, na een verplichte pauze van 2,5 maand zag ik het opeens: Niet iedereen moet een massage krijgen, nee Iedereen moet masseren!

    Ik zag hoe de studenten die na maanden van lockdown weer aan de slag mochten. Ik zag met hoeveel aandacht en zorg ze de massage-olie aanbrachten en aan het genieten waren van het masseren. Hoe ze in de flow kwamen en in hun lijf zaten. Ik zag ze contact maken, met zichzelf en hun oefenmaatje en ik ontdekte: Als ik de wereld wil verbeteren moet iedereen gaan masseren. Niet een massage krijgen maar een massage geven zorgt voor de wereldvrede.

    Gerelateerd lesaanbod

    Als je ‘iets’ met massage wilt gaan doen, zijn onderstaande cursussen of opleidingen misschien interessant voor je: